Het Gazon Verticuteren

In het najaar heb je een prachtig gazon aangelegd. Je mag trots zijn op hoe het erbij ligt; het gras heeft een prachtige groene kleur. Dat komt natuurlijk omdat je je gazon goed verzorgt. Je maait het gras regelmatig, en ook van de besproeiingsregels ben je goed op de hoogte. Maar wist je dat ook het gazon verticuteren een klusje is dat je regelmatig uit moet voeren om je gazon gezond en mooi groen te houden? Wat verticuteren precies inhoudt, wanneer je het moet doen en hoe je dat het best aanpakt vertellen we je in dit artikel.

Wat is verticuteren en waarom moet ik het doen?

Het gazon verticuteren is een belangrijke klus. Als je dit goed bijhoudt, weet je zeker dat het gras er weer even tegenaan kan. Zo hou je je gazon gezond en heb je er nog jaren plezier van!

Vilt en mos in het gazon

Op je gazon vormt zich van na verloop van tijd een laag gazonvilt. Dat vilt heeft een aantal verschillende oorzaken. Door het regelmatig maaien van het gazon blijven er telkens wat grasresten op het gazon liggen. Ook baant hardnekkig onkruid zich vaak een weg naar boven tussen de grassprietjes.

De grasresten en andere organische materialen vormen op den duur een soort viltlaag in je gazon. Deze viltlaag bedekt het gezonde gras en steelt zo als het ware de zuurstof en andere voedingsstoffen die je gazon nodig heeft. Als je de dode organische resten laat liggen, krijgen schimmels en plantenziekten ook nog eens vrij spel. Daarnaast zal onder deze viltlaag mos beginnen te groeien op je gazon. Dat wordt veroorzaakt door de volgende factoren:

• Door de viltlaag kan het zonlicht het gras niet goed bereiken. Zo blijft het op de bodem donker. Terwijl gras erg van licht houdt, groeit mos juist goed op donkere plaatsen en kan het dus ongestoord zijn gang gaan.
• Als je een bodem hebt die van nature zuur is en die je dus regelmatig moet bekalken, zorgt de viltlaag ervoor dat de kalk de grond niet kan bereiken. De grond kan dan niet worden geneutraliseerd en blijft dus zuur. Gras groeit niet op zure grond en zal dus afsterven, terwijl mos juist erg van zure grond houdt en dan ook snel zal gaan groeien.
• Door de viltlaag krijgt het gras niet genoeg zuurstof. Daardoor zal niet alleen het gras, maar ook de rest van het bodemleven in de grond afsterven. Mos groeit juist het best op grond met weinig bodemleven.

Hoe meer je mos vrij laat om te groeien, hoe slechter je gazon erbij zal komen te liggen. Dat wil je natuurlijk niet hebben; dat prachtige gras is juist de trots van je tuin!

Verticuteren voor een gezond gazon

Eigenlijk zijn mos en gras dus elkaars tegenpolen. In de omstandigheden waarin gras afsterft, groeit mos juist het hardst. En hoewel mos best mooi kan zijn, bijvoorbeeld in een Japanse tuin, zit je er waarschijnlijk niet op te wachten dat het straks je hele gazon bedekt. Om de viltlaag en het mos weg te halen kun je het gras verticuteren. Zo zorg je ervoor dat nieuw mos geen kans meer krijgt en dat je gras goed kan blijven groeien.

Verticuteren is eigenlijk gewoon een duur woord voor vilt en mos verwijderen uit het gazon. Je kunt het eigenlijk zien als het uitkammen van het gazon; met een verticuteerhark of -machine kam je als het ware het vilt en het mos tussen het gras uit. En verticuteren heeft naast het verwijderen van gazonvilt en mos nog een andere functie. De messen aan de verticuteerhark of -machine woelen ook de bovenste laag van de grond om. Ze maken de grond los, en zo krijgt je gras weer genoeg lucht, licht en water om te kunnen blijven groeien. Hier vind je een selectie met goede verticuteerharken.

Ook worden de wortels van het gras doorgesneden. Dat klinkt misschien niet goed, maar het bevordert juist de groei van het gazon. Hierdoor kunnen de wortels namelijk weer goed gaan uitlopen.

Wanneer kan ik het best mijn gazon verticuteren?

Dat je gazon verticuteren een belangrijk klusje is, is je nu vast wel duidelijk geworden. Maar nu moet je natuurlijk ook nog weten wanneer je het gazon verticuteren het best kunt doen. Het is namelijk niet verstandig om dat zomaar midden in de zomer aan te pakken. Het best is het om het gazon minimaal één keer per jaar eens goed onder handen te nemen met de verticuteerhark of -machine; in het voorjaar of juist in het najaar.

Verticuteren in het voorjaar

In het voorjaar je gazon verticuteren is slim, want dan kan het na de onderhoudsbeurt meteen weer goed gaan aangroeien. Vooral als je veel mos in je gazon hebt zal het verticuteerwerk nogal wat kale plekken in je gazon achterlaten. In maart of april kun je die kale plekken meteen weer bijzaaien en/of bemesten, zodat je dezelfde zomer nog van een mooi groen gazon kunt genieten. In de zomer verticuteren is niet verstandig; door de hitte en droogte van het weer krijgt het gras dan minder kans zich goed te herstellen.

Verticuteren in het najaar

Ook in het najaar kunnen nieuwe grassprietjes goed groeien. Daarom is het aanleggen van een nieuw gazon ook een klusje dat je het best in het najaar kunt doen. Dat komt doordat de grond dan nog warm is en er genoeg regen valt om de zaadjes van water te voorzien. Na het verticuteren in het najaar kun je dus prima je gazon bijzaaien. In de winter verticuteren is niet verstandig, omdat je dan nog kans hebt op nachtvorst. Dit zal de groei van nieuwe grassprietjes niet bevorderen.

Voor sommige gazons is twee keer per jaar verticuteren nodig; je kunt zelf bepalen of dit het geval is door regelmatig te controleren op een viltlaag. Als je in het voorjaar hebt geverticuteerd en tegen het najaar alweer een nieuwe viltlaag ziet zitten, is het weer tijd om de verticuteerhark uit de schuur te pakken.

Hoe pak ik het verticuteren aan?

Nu je weet waarom en wanneer je het best je gazon kunt verticuteren, is het ook wel fijn om te weten hoe je dat precies aan moet pakken. Je hebt de keuze tussen handmatig of machinaal verticuteren. Wij gaan beide methodes voor je uitleggen.

Handmatig verticuteren

Verticuteren is een klusje dat je handmatig kunt uitvoeren. Let er wel op dat deze methode vooral geschikt is voor kleine gazons. Handmatig verticuteren vergt namelijk behoorlijk wat inspanning, dus als je een groot gazon hebt is machinaal verticuteren misschien wat fijner. Het grote voordeel van handmatig verticuteren is wel dat het gereedschap dat je ervoor nodig hebt een stuk goedkoper is.

Handmatig verticuteren doe je namelijk ‘gewoon' met een verticuteerhark. Dit is een hark die in plaats van tanden messen heeft. Door met die messen het gras uit te kammen verwijder je vilt en mos en woel je dus de bovenste laag van de aarde om. Sommige harken hebben twee kanten; aan de ene kant staan de messen dichter bij elkaar dan aan de andere kant. Voor zulke harken gebruik je eerst de grove en daarna de fijne kant.

Maai voordat je gaat verticuteren met de hand eerst het gras zo kort mogelijk. Als het gras korter is, zal het verticuteren namelijk een stuk makkelijker zijn. Besproei het gazon daarna, zodat het gras en de aarde eronder vochtig zijn. Ga vervolgens met de verticuteerhark het gras ‘uitkammen'. Doe dat in rechte banen, naast elkaar en in dezelfde richting. Verticuteer eerst de hele grasmat in de lengte, en herhaal dit proces daarna in de breedte. Zo weet je zeker dat je al het gazonvilt en mos weghaalt.

Als je een dubbele verticuteerhark hebt, gebruik je eerst de grove en daarna nog een keer de fijne messen. Als je klaar bent met verticuteren kun je met een gewone hark alle vilt- en mosresten uit het gras harken. Vergeet beide harken na het verticuteren niet schoon te maken!

Machinaal verticuteren

Voor grote gazons (of als je geen zin hebt jezelf in het zweet te werken) is een verticuteermachine ideaal. Zo'n machine hoef je alleen maar over het gazon heen te rijden. De messen zitten onderin en deze draaien constant rond, zodat de machine eigenlijk al het werk voor je doet. Als dat niet handig is!

Een verticuteermachine kun je bij de bouwmarkt kopen. Deze machines zijn niet goedkoop; je hebt simpele modellen vanaf ongeveer €100,-, en de luxere modellen kunnen tot wel €600,- kosten. Als je dat te veel geld vindt, kun je ook een verticuteermachine huren. De huurprijs varieert per bedrijf en ligt meestal tussen de €20,- en €40,-, afhankelijk van wat voor model je wilt huren. Het is dus slim om van tevoren even de prijzen van huurbedrijven bij jou in de buurt te vergelijken!

Bij sommige machines moet je eerst de messen instellen. Op welke diepte je ze moet afstellen verschilt een beetje per gazon. Je kunt dit het best testen op een hoekje van het gras. Als er bij het verticuteren mos loskomt, staan de messen goed ingesteld. Meestal gebeurt dat bij een diepte van ongeveer 3 tot 5 millimeter.

Maai wederom eerst het gras. Let op: als je machinaal verticuteert, hoef je het gras niet eerst te besproeien. Ook als je met een machine verticuteert is het verstandig om eerst de gehele mat over de lengte en daarna nog eens over de breedte te doen. Zo krijg je het beste resultaat! Na het verticuteren hark je de viltresten weer op met een gewone grashark.

En nu?

Als je voor de eerste keer hebt geverticuteerd zul je misschien een beetje schrikken van het resultaat. Wat een hoop kale plekken! Dat kan de bedoeling toch niet zijn geweest? Maak je geen zorgen, het is normaal dat je gazon er na het verticuteren een beetje triest bij ligt. Een rigoureuze onderhoudsbeurt is nodig op zijn tijd om de groei te stimuleren!

Je kunt na het verticuteren je gazon opnieuw bemesten om de grasgroei te stimuleren. Heb je veel mos weggehaald en zijn er echt grote kale plekken ontstaan, dan is bijzaaien met speciaal herstelgraszaad een slim idee. Zo weet je zeker dat je gazon er snel weer prachtig bijligt.

Als de bodem in je tuin een hoge zuurgraad heeft, is het ook verstandig om na het verticuteren de grond even opnieuw te bekalken. Zoals gezegd wordt de bodem zuurder doordat de laag gazonvilt de kalk tegenhoudt, dus het is slim om de grond meteen na het verticuteren weer te neutraliseren.

Nu weet je precies waarom je je gazon moet verticuteren, en hoe je dat het best aanpakt! Het is even werk, maar de grassprietjes zullen je dankbaar zijn.

Heb jij nog tips voor het verticuteren van het gazon?
Deel ze in een reactie!