Brandnetel, wat kun je er allemaal mee?

Het is je ongetwijfeld wel eens overkomen: je liep door de bosjes met blote benen en voelde na verloop van tijd een vervelende steek. Je been werd rood en er vormde zich witte blaasjes op deze plek. En niet te vergeten: de vreselijke jeuk. Je bent in aanraking gekomen met een brandnetel. Deze plant lijkt misschien vooral negatief bekend te staan, maar er zijn ook tal van voordelen die de brandnetel met zich meebrengt.

Over de brandnetel

Azië, Afrika, Australië, Noord- en Zuid Amerika en Europa: de brandnetel is vrijwel overal te vinden op deze continenten. De brandnetel komt ook veel voor in Nederland en deze plant is er in twee soorten: de grote brandnetel (Urtica dioica) en de kleine brandnetel (Urtica urens). Deze beide soorten kun je in allerlei verschillende gebieden tegenkomen. Deze plant houdt van een grond die rijk is aan organische meststoffen (samenstelling van plantaardige en dierlijke grondstoffen) en nitraten. Deze stoffen kun vooral terugvinden in moestuinen, in de landbouw en bij composthopen. Dit betekent ook dat de brandnetel zich hier snel zal ontwikkelen.

Wat kun je eigenlijk allemaal met de brandnetel?

Niet alleen dieren, maar ook mensen hebben veel aan de brandnetel. Tegenwoordig worden er bijvoorbeeld veel producten van gemaakt. Er zijn daarnaast tal van andere manieren waarop deze plant toegepast kan worden, zowel op medische gebied als voor de eigen ontspanning en zelfs in de keuken. De brandnetel wordt al vanaf oudsher gebruikt op allerlei vlakken. Zo waren de Grieken en Romeinen echte voorlopers op het gebruik van brandnetel voor diverse doeleinden. Maar ook in de prehistorie is er reden om aan te nemen dat deze plant al werd gebruikt voor het remmen van bacteriën op voedsel als vlees en vis.

1. Geneeskrachtige werking

De brandnetel heeft een aantal positieve kenmerken, en een daarvan is dat de plant een geneeskrachtige werking heeft. De plant is te gebruiken bij heel veel verschillende kwalen en kan dus voor verlichting of zelfs genezing zorgen. Je kunt zowel voor in- als uitwendig gebruik kiezen:

a. Inwendig gebruik van de plant

Wanneer je last hebt van inwendige pijn kun je brandnetel goed toepassen. Bijvoorbeeld bij kwalen als ontstekingen, reumatische aandoeningen en het herstel na een ziekte kun je brandnetel gebruiken. De brandnetel heeft bloedzuiverende, ontgiftende en demineraliserende eigenschappen waarmee bepaalde kwalen kunnen worden verminderd. Bij bloedarmoede en vermoeidheid kan brandnetel de oplossing zijn. Heb je haaruitval, slechte nagels, osteoporose of kraakbeenslijtage? Ook dan is het een goed hulpmiddel.

b. Uitwendig gebruik van de plant

Vooral bij problemen met de huid kun je een beroep doen op de genezende werking van brandnetel. Wanneer je last hebt van huiduitslag als eczeem of juist een hele vette huid hebt is brandnetel een goede hulp. Ook bij acne, steenpuisten en zweren wordt gebruikt gemaakt van brandnetel om een snellere genezing te krijgen.

c. Hoe kun je de plant toepassen bij deze kwalen?

Je kunt op verschillende manieren gebruik maken van de plant. Deze plant kan niet direct gegeten worden nadat je het hebt geplukt. Door de bladeren bloot te stellen aan hitte zal het prikgevaar wijken. De brandnetel heeft een kruidige smaak en past hierdoor heel goed bij allerlei maaltijden.

2. Brandnetel thee maken

Thee maken met brandnetel is erg eenvoudig. Je plukt wat bladeren van de plant die je voor de thee gaat gebruiken. Je kunt deze bladeren in een daarvoor bestemde theebol en vervolgens 10 minuten laten trekken. Op deze manier komt de smaak van de brandnetel goed naar voren. Wanneer je meerdere koppen thee per dag drinkt kun je het effect merken. Ook voor de ontspanning en pure smaak is het erg lekker om brandnetel te drinken.

3. Koken met brandnetel

Je kunt brandnetel ook op meerdere manieren toepassen in de keuken. Vooral in het voorjaar is de brandnetel op zijn best: de smaak is dan goed en ook zitten hier de meeste voedingswaardes in. De brandnetels kun je onder andere koken als spinazie en serveren met aardappels. Ook in een salade zijn brandnetelbladeren een goede toevoeging. Om ervoor te zorgen dat de brandnetel niet prikt kun je met een deegroller over het blad rollen. Verder kun je de brandnetel op allerlei manieren toepassen in verschillende gerechten, naar eigen smaak en inzicht.

Kenmerken van de brandnetel

Hoe weet je of je met een brandnetel te maken hebt? Er zijn een aantal uiterlijke kenmerken waardoor je deze plant goed kunt herkennen. De brandnetel heeft gekartelde blaadjes die bedekt zijn met brandharen. Deze haartjes (die mierenzuur bevatten) zorgen voor het bekende branderige gevoel wanneer de punt afbreekt. De bladeren bevatten echter ook vele andere voedingsstoffen, waaronder de vitaminen B1, B2, B5 en C, mineralen als ijzer en calcium en nog vele anderen. Er is enig verschil te merken tussen de grote brandnetel en de kleine brandnetel.

Hoe herken je de grote brandnetel?

De Urtica dioica kan van 180 tot 200 cm groot worden. De grote brandnetel heeft een vierkante en borstelige stengel en komt veel voor in goed bemeste bodems (bij moestuinen, akkerranden en bij composthopen). Daarnaast hangen de bloemtrossen van de grote brandnetel in okselstandige varen (horizontaal). De bladeren van deze plant worden 5 tot 10 cm lang.

Hoe herken je de kleine brandnetel?

De Urtica urens wordt minimaal 10 tot maximaal 60 cm hoog. Ook de bladeren zijn kleiner, donkerder groen en hebben een lichte glans. Verder zijn de zaagtanden groter, en staan de bloemtrossen dus rechtop. Een overeenkomst van de brandnetelsoorten is dat ze beide brandharen hebben, zowel aan de stengel als aan de bovenkant en de rand van het blad.

Brandnetels voor dieren

Dieren hebben veel aan de aanwezigheid van de brandnetel in de tuin of elders in de natuur. Zo hebben deze planten vaak een goede plek die half in de schaduw liggen: dit is ideaal voor veel dieren. Ook omdat deze planten veel stikstof bevatten komen er veel dieren op af. Stikstof is voor veel dieren een manier om beter te groeien, te overleven en voort te planten. Daarnaast is de brandnetel voor veel vlinders een voedingsplant: hier leggen zij ook hun eitjes en verpoppen ze zich als rups tot vlinder.

Weet jij nog iets leuks dat je met brandnetel kunt doen? Of heb je een andere weetje over de plant.
Geef een gezellige reactie!