Groenten Inmaken

Met veel plezier verbouw jij je eigen groenten in je moestuin. Courgettes, wortels, boontjes en aardappels, jij hebt het allemaal. Als je deze groenten echter gaat oogsten merk je al snel dat je veel te veel hebt en dat je dit nooit allemaal op krijgt voordat de houdbaarheidsdatum van de groenten is verstreken. Natuurlijk is het hartstikke zonde om die lekkere groenten weg te gooien en doe je dat liever niet. De vraag is nu dus wat je kunt doen om zo lang mogelijk van je groenten te genieten.
Het antwoord is heel simpel. Door je groenten in te maken gaan ze een stuk langer mee en kun je veel langer van je groenten blijven genieten. Dit komt doordat de bacteriën die er normaal gesproken voor zorgen dat de groenten beginnen te schimmelen en uiteindelijk vergaan, worden gedood tijdens het inmaken. In dit artikel gaan wij je precies vertellen hoe je je groenten in kunt maken, zodat je het gemakkelijk zelf thuis kunt doen.
 

Oude tijden herleven

Groenten inmaken of groenten wecken klinkt je misschien vaag bekend in de oren. Het is namelijk een methode die veel gebruikt werd voordat de koelkast en diepvries op de markt kwamen, maar die nu eigenlijk niet meer noodzakelijk is. Toch is groenten inmaken aan een comeback bezig en wordt het steeds populairder.
Het inmaken van groenten is uitgevonden door Nicolas Appert. Dankzij hem werden veel Franse soldaten voorzien van eten, omdat de producten nu veel langer houdbaar waren. Appert heeft zijn uitvinding uiteindelijk verkocht aan Johann Carl Weck, die in 1900 samen met George van Eyck een onderneming genaamd J. Weck oprichtte. Na een paar jaar verliet Weck het bedrijf alweer en heeft van Eyck het concept van groenten inmaken verder uitgewerkt. Toen zijn ook de bekende weckpotten ontwikkeld, die je gaat gebruiken om je groenten in te maken.
 

Je eigen groenten inmaken: het complete stappenplan

Groenten inmaken is niet heel moeilijk, omdat het meeste werk voor je gedaan wordt zodra je de weckpotten in de weckketel zet. Toch zijn er nog verschillende stappen die je zelf uit moet voeren. Wij leggen je precies uit hoe je met weckpotten en een weckketel je eigen groenten kunt inmaken.

Stap 1: Alles moet brandschoon zijn

Om te kunnen wecken is het belangrijk dat je de weckpotten, de deksels en de weckringen goed schoonmaakt. Hierbij bedoelen we niet dat je ze even goed afwast met wat water en sop, maar dat je ze echt helemaal steriliseert. Je kunt dit op verschillende manieren doen.
Voor de eerste manier heb je een vaatwasser nodig. Hier kun je de weckpotten, de deksels en de weckringen in leggen om de vaatwasser vervolgens aan te zetten. Door het warme water en de vaatwastablet wordt alles goed schoon. Laat ze vervolgens drogen door ze op een schone theedoek te zetten voordat je ze gebruikt.
De tweede methode is om de weckpotten even kort in de oven te zetten, bijvoorbeeld voor 10 minuten op 180 graden Celsius. De weckringen kun je in een pannetje met kokend water leggen en ook ongeveer 10 minuten laten koken. Laat de weckpotten, deksels en weckringen vervolgens drogen door ze op een schone theedoek te zetten.
Natuurlijk kun je ook het zekere voor het onzekere nemen en beide methodes achter elkaar toepassen.

Stap 2: Kook de groenten

Voordat je de groenten die je wilt gaan inmaken in de weckpotten kunt doen, is het belangrijk dat je deze eerst even kort kookt om alle bacteriën te doden. Over het algemeen worden de groenten gekookt in een suiker- of zoutoplossing. Suiker en zout worden van oudsher al gebruikt om producten langer te kunnen bewaren en passen daarom perfect bij het inmaken van groenten. Natuurlijk kun je ook nog verschillende kruiden toevoegen aan de suiker- of zoutoplossing, zodat je de groenten extra smaak geeft.
Er zijn verschillende recepten die je kunt gebruiken om je groenten op een lekkere manier te koken. Ga hiernaar op zoek en kies er een die jij en je naasten om te smullen vinden.
Let op: Naast warme groenten inmaken kun je ook koude groenten inmaken. In dit geval hoef je de groenten natuurlijk niet eerst te koken, maar alleen in stukken te snijden zodat ze gemakkelijk in de weckpotten passen.

Stap 3: De weckpotten vullen

Nadat je de groenten gekookt hebt, kun je de weckpotten vullen. Hierbij is het belangrijk dat je er goed op let dat je de rand niet vies maakt. Dit kan er namelijk voor zorgen dat het proces van groenten inmaken uiteindelijk niet zal slagen. Dat is natuurlijk erg jammer van je groenten en van de tijd die je erin hebt gestopt. Vul de potjes ook niet helemaal tot aan de rand, maar laat een beetje ruimte over. Vaak staat er in het recept wel hoeveel ruimte je vrij moet houden, maar als dat niet het geval is kun je ongeveer 2 centimeter aanhouden. Voeg vervolgens het conserveringsmiddel uit je recept toe. Dit is meestal suiker, zout of zuur, omdat dit natuurlijke conserveringsmiddelen zijn die de bacteriën doden.
Tot slot giet je de suiker- of zoutoplossing bij de groenten in de weckpot. Dit is dezelfde oplossing als waar je de groenten in gekookt hebt. Gooi deze dus ook niet na het koken meteen weg! Vul de pot niet helemaal, maar laat weer een rand vrij.

Stap 4: De lucht eruit en de pot sluiten

Als je goed kijkt zie je waarschijnlijk een aantal luchtbelletjes rondom de groenten zitten. Deze kun je eruit halen door een beetje met de weckpotjes te schudden of door met een mes door de suiker- of zoutoplossing te bewegen. Als alle lucht eruit is en de weckpotten nog steeds helemaal schoon zijn aan de rand, kun je de weckring en de deksel op de potten doen. Let er hierbij goed op dat je handen schoon zijn als je de weckring vastpakt. Een vieze ring zorgt er immers voor dat het inmaken kan mislukken.

Stap 5: De voorbereiding voor het inmaken

Nu de groenten in de weckpot zitten en de deksel op de pot zit, kan het echte inmaken bijna beginnen. Je zult eerst echter nog twee klemmetjes aan de deksel moeten bevestigen zodat deze tijdens het inmaken goed op zijn plaats blijft zitten. Deze klemmetjes bevestig je tegenover elkaar aan twee zijden van de potjes. Zorg ervoor dat de klemmen goed vastzitten en dat ze de deksel op zijn plek houden. Ook is het belangrijk om even te controleren of de weckring nog steeds op zijn plaats zit.
Naast klemmetjes kun je ook gebruik maken van een metalen beugel die je aan de deksel kunt bevestigen.

Stap 6: Inmaken en afkoelen

Alles staat klaar en het inmaken kan nu écht gaan beginnen. Hiervoor plaats je eerst het inmaakrooster in de weckketel en vervolgens zet je hier de gevulde weckpotten op. Natuurlijk kun je meerdere potten tegelijk in de ketel zetten als deze dezelfde producten bevatten. Als ze niet dezelfde producten bevatten is het alleen verstandig om dit te doen als ze allemaal op dezelfde temperatuur en even lang in de weckketel moeten blijven staan. Als je niet genoeg plek hebt voor alle potjes kun je ze op elkaar zetten en zo een tweede laag creëren. Vervolgens vul je de ketel met water. Hou hierbij aan dat de bovenste potten ongeveer voor 3/4 onder water moeten staan. Om het inmaakproces te versnellen kun je kiezen voor warm water, maar koud water kan natuurlijk ook.
Let op: Als je koude groenten in de potten hebt gestopt kun je alleen maar koud water gebruiken, omdat de kans groot is dat de weckpotten anders kapot knappen.
Doe vervolgens de deksel op de ketel en stel de gewenste temperatuur in. Bij sommige weckketels kun je ook de tijd instellen, maar anders moet je deze zelf bijhouden. Laat de tijd dan uiteraard pas ingaan als het water de gewenste temperatuur heeft bereikt. Hier lees je welke temperaturen en tijden passen bij verschillende soorten groenten, maar je kunt natuurlijk ook de tijd en de temperatuur uit je recept hanteren.

Het weckproces

Maar wat gebeurt er nu eigenlijk als de weckpotten in de weckketel staan? Hoe gaat dat proces precies in zijn werk?
Het water dat in de weckketel zit wordt tot een bepaalde temperatuur verwarmd. Dit is meestal een temperatuur die op of net onder het kookpunt ligt. Hierdoor worden bacteriën, gisten en schimmels die in de weckpotten zitten gedood. Daarnaast wordt de druk in de weckpotten opgebouwd door de warmte in de weckketel en ontsnapt de lucht en eventuele overmatige vloeistof uit de weckpotten.
Als de inmaaktijd verstreken is, wordt het tijd om de weckpotten uit de weckketel te halen zodat deze in alle rust af kunnen koelen. Dit kun je doen met een speciale glastang, zodat je je vingers niet brandt aan het water of aan de warme potten. Zet de weckpotten op de keukentafel of op het aanrecht en laat ze hier enige tijd staan zodat het tweede deel van het proces zich kan voltrekken.
Tijdens het afkoelen neemt de druk in de weckpotten namelijk af en ontstaat er onderdruk. Dit wil zeggen dat de druk buiten de pot groter is dan de druk in de pot, waardoor het deksel en de weckpot vacuüm trekken.

Stap 6: Opbergen

Als de potten helemaal zijn afgekoeld kun je de klemmetjes of de metalen beugel verwijderen. De deksel zal op de weckpot blijven zitten, omdat deze vacuüm is getrokken.
Als de potten zijn afgekoeld is het altijd verstandig om dit even te testen. Je kunt dit onder andere horen, omdat er een sissend geluid uit de pot zal komen als de deksel niet goed vastzit. Daarnaast kun je ook proberen om de weckpot voorzichtig op te tillen door de deksel vast te pakken. Als dit niet lukt, is het inmaken mislukt.
Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor het mislukken van het inmaken van groenten. Een van de redenen is bijvoorbeeld dat de weckpot niet helemaal schoon was, maar een andere reden kan ook zijn dat de weckring niet helemaal op zijn plek lag. Mocht je een aantal potten hebben waarbij het inmaken is mislukt, dan kun je ervoor kiezen om de inhoud van deze potten zo snel mogelijk op te eten, maar je kunt de inhoud ook weggooien. Het is in ieder geval niet verstandig om de inhoud voor langere tijd te bewaren, omdat de groenten uiteindelijk toch zullen bederven.
Als er geen sissend geluid uit de weckpotten komt of als je ze aan de deksel op kunt tillen is het wecken gelukt. Het is nu verstandig om de weckpotten te voorzien van een label, waarop je zet welke groenten er in de pot zitten en wanneer je deze hebt ingemaakt. Vervolgens kun je de ingemaakte groenten opbergen in een donkere en koele ruimte, waar de groenten niet in contact komen met de zon. Denk bijvoorbeeld aan een kelder of een voorraadkast. Op deze manier kun je de groenten een stuk langer bewaren dan wanneer je de groenten niet inmaakt.

Stap 7: Eten

Natuurlijk is het leuk om groenten lang te kunnen bewaren, maar je hebt er niet zoveel aan als je ze nooit opeet. Haal daarom geregeld een pot met groenten te voorschijn om hiervan te kunnen genieten. Om de potten open te maken trek je eenvoudigweg aan het lipje van de weckring, zodat er weer lucht van buiten in de pot kan komen. Het vacuüm wordt zo opgeheven en de deksel kan weer van de pot gehaald worden. Hierbij hoor je ook een sissend geluid. In enkele gevallen kan het voorkomen dat de deksel al los is gekomen terwijl de pot nog in de voorraadkast of kelder stond. Het vacuüm is nu dus voortijdig opgeheven, waardoor je de groenten beter weg kunt gooien.
Voordat je de ingemaakte groenten op gaat eten is het verstandig om ze nog even te koken, zodat je ook de laatste bacteriën dood. Nu kun je eindelijk gaan genieten van je groenten. Smakelijk!
 
Hoewel je in eerste instantie misschien zou verwachten dat groenten inmaken iets uit het verleden is, kun je het ook tegenwoordig dus nog prima doen. Want wat is er nou leuker dan je eigen groenten verbouwen, ze in te maken en ze vervolgens ook nog eens zelf op te eten. Je wordt op deze manier bijna helemaal zelfvoorzienend!
En wist je overigens ook dat je fruit en vlees in kunt maken, zodat je helemaal zelfvoorzienend kan worden? Je kunt dus echt alle kanten op met inmaken of wecken.
Wat is jouw favoriete recept om groenten in te maken?
Of heb je nog handige tips die je graag wilt delen met anderen?
Laat dan een reactie op dit artikel achter!