Hortensia Snoeien (Wanneer & Hoe)

De hortensia is een prachtige plant die in veel Nederlandse tuinen een prominent plekje heeft gekregen. De redenen waarom mensen ervoor kiezen om een hortensia in de tuin te zetten, kunnen sterk uiteenlopen. Je kunt er bijvoorbeeld een prachtige kleurrijke border mee vullen, maar je kunt de hortensia ook gebruiken als erfafscheiding.

Wat je ook doet met de hortensia, hij zal zo nu en dan wat liefde en verzorging nodig hebben. De hortensia snoeien in het voorjaar is een van de manieren om hiervoor te zorgen. In dit artikel gaan we je daarom precies vertellen hoe de voorjaarssnoei van de hortensia eruit ziet.

Interesse in het kopen van de Hortensia? Of Snoeigereedschap nodig?

• Snoeigereedschap geschikt voor de Hortensia.
• Een Hortensia online kopen bij een online tuincentrum.

De hortensia: alles wat je nog niet wist

De hortensia (Hydrangea macrophylla) is te herkennen aan zijn grote, opvallende, gekleurde bollen of pluimen. Deze zijn opgebouwd uit tal van kleine bloemetjes. Deze bloemen kunnen verschillende kleuren hebben. Denk bijvoorbeeld aan wit, roze, paars en blauw.

De kleur van de hortensia

In tegenstelling tot bij andere planten is het bij de hortensia echter niet altijd direct duidelijk welke kleur bloemen jouw hortensia zal krijgen. Deze wordt namelijk bepaald door de pH-waarde van de grond waar hij in staat.

De pH-waarde van de grond geeft eigenlijk aan hoe zuur de grond is. Bij een hoge pH-waarde (tussen de 7 en 14) is je grond basische (niet zuur) en zullen de bloemen van de hortensia roze kleuren. Bij een lage pH-waarde (tussen de 0 en 7) is de grond wel zuur en zullen de bloemen blauw kleuren. Als de hortensia in een grond staat met een pH-waarde van 7 zijn de bloemen van de hortensia paars.

Je hebt dus zelf invloed op de kleur van de hortensia. Door te testen welke pH-waarde de grond in jouw tuin heeft, kun je vaststellen welke kleur de hortensia zal worden. Is dit niet de kleur die je wilt? Dan kun je de pH-waarde van de grond aanpassen door bijvoorbeeld kalk of aluminiumsulfaat toe te voegen op de plek waar de hortensia moet komen te staan.

Maar hoe zit het dan met de witte hortensia? Ook dit is weer een verhaal apart. De witte bloemen van een hortensia veranderen namelijk niet van kleur en zullen dus, ongeacht de pH-waarde van de grond, altijd mooi wit blijven.

De hortensia snoeien in het voorjaar

Om zo lang mogelijk van de hortensia te kunnen genieten is het natuurlijk zaak om hem goed te onderhouden. Dit doe je onder andere door de hortensia in het voorjaar te snoeien. Hoe je dit doet gaan we je nu uitleggen.

De hortensia snoeien in het voorjaar gebeurt eigenlijk in drie stappen. Bij de eerste stap draait het om de bloemen van de hortensia en bij de tweede en derde stap gaat het om de takken.

Stap 1: De bloemen afknippen

De hortensia is een plant die meerdere maanden achter elkaar in bloei staat. In de winterperiode zijn de bloemen echter uitgebloeid en zullen ze uitdrogen en hun kleur verliezen. Dit wil alleen niet zeggen dat je de bloemen meteen af moet knippen, juist niet!

De uitgedroogde bloemen beschermen de kwetsbare knoppen van de hortensia namelijk tegen de vorst. We leggen je uit hoe dit zit: de hortensia slaat in de winter vocht op in zijn takken. Als je de takken dan in de winter beschadigt door de bloemen af te knippen, kan het vocht bevriezen bij vorst. Hierdoor gaan niet alleen de desbetreffende takken kapot, maar ook alle knoppen die aan de tak zitten. En kapotte knoppen betekent geen bloemen in het voorjaar.

Door de bloemen in de winter aan de takken te laten zitten, zullen ze de takken (en dus de knoppen) beschermen tegen de vorst. Als de kans op vorst geweken is, kunnen de bloemen afgeknipt worden. Doe dit begin maart en altijd voordat de nieuwe knoppen uitschieten. Dit voorkomt dat de nieuwe bloemen in het gedrang komen met de oude bloemen. Knip de bloemen altijd boven de hoogste knop op de tak af.

Stap 2: Het type tak bepalen

Een hortensia is een plant waarbij uit de kern van de plant meerdere takken uitschieten. Aan deze takken groeien knoppen waar vervolgens de bloemen uitkomen. Echter groeien er niet bij alle soorten hortensia's aan alle takken bloemen. Er kan onderscheid gemaakt worden tussen hortensia's die op meerjarige takken bloeien en hortensia's die op eenjarige takken bloeien.

Voordat je begint met de hortensia snoeien in het voorjaar, is het dus belangrijk om te achterhalen met welke soort takken je te maken hebt. We leggen de verschillen aan je uit.

De bloei op meerjarige takken

Hortensia’s die bloeien op meerjarige takken hebben alleen knoppen op de takken die al minstens één jaar, maar vaak al meerdere jaren, groeien. De oudere takken dus. De takken die het aankomende voorjaar gaan groeien, de nieuwe takken, zullen nog geen knoppen bevatten. Hier groeien dit jaar dan ook nog geen bloemen aan.

Oudere takken hebben over het algemeen een grijstint en zijn wat dikker in vergelijking met jongere takken. Daarnaast hebben oudere takken veel zijtakken.

De bloei op eenjarige takken

Naast hortensia’s die op meerjarige takken bloeien, zijn er ook hortensiasoorten die op eenjarige takken bloeien. Dit wil zeggen dat er zowel op de oude takken als op de takken die in het voorjaar groeien, de nieuwe takken, knoppen kunnen ontstaan. Aan deze knoppen groeien vervolgens bloemen.

Jonge takken zijn te herkennen aan hun lengte en aan de hoeveelheid zijtakken. Over het algemeen zijn deze takken kort en hebben ze weinig tot geen zijtakken.

Stap 3: De hortensia snoeien in het voorjaar

Goed, de bloemen zijn afgeknipt en je hebt bepaald uit wat voor soort takken de hortensia in jouw tuin bestaat. Nu wordt het tijd om met het snoeien van de hortensia te beginnen. De beste periode om dit te doen is eind maart of begin april. Bij hortensia's met meerjarig hout zou je een verjongingssnoei kunnen doen. Hortensia's met eenjarig hout kun je helemaal terugsnoeien.

Tip: Vind je het moeilijk om de houtsoort van je hortensia te bepalen? Lees dan snel verder onder het kopje ‘Het hout van de verschillende hortensiasoorten'.

Meerjarig hout verjongen

Zoals we net al hebben uitgelegd, groeien er op hortensia’s met meerjarig hout alleen knoppen op takken die al minstens een jaar groeien. De nieuwe takken zullen het eerste jaar nog geen bloemen geven. Om deze reden is het dus niet slim om de hele hortensia terug te snoeien. Het kan wel, maar je zult dan minstens één jaar, maar waarschijnlijk twee of drie jaren, moeten wachten tot er weer bloemen aan de hortensia verschijnen.

Een verjongingssnoei doet dit type hortensia wel goed. Hierbij snoei je ongeveer 25% van de oude takken weg om zo ruimte te maken voor nieuwe takken. Deze zullen al snel uitlopen, omdat er door de snoei meer licht in het hart van de hortensia komt. De overgebleven 75% van de takken zullen zorgen voor nieuwe bloemen, waardoor je hortensia er in de zomer niet kaal bijstaat.

Tip: Probeer ieder jaar een ander deel van de oudste takken weg te knippen. Op deze manier blijf je de hortensia ieder jaar verjongen en zul je na 4 à 5 jaar de volledige hortensia verjongt hebben.

Extra tip: Je kunt op deze manier ook je hortensia in model snoeien. Dit doe je door de langste of hoogste takken weg te snoeien.

Eenjarig hout snoeien

Hortensia’s snoeien die bloeien op eenjarig hout is een stuk eenvoudiger. Eigenlijk kunnen we wel stellen dat er bijna niets eenvoudiger is dan dit. Er groeit namelijk, ongeacht wat je doet, altijd wel weer iets op in het voorjaar. Als je wilt, kun je de hortensia dus in zijn geheel helemaal terugsnoeien tot ongeveer 15 centimeter boven de grond. Hierdoor krijg je een compacte struik waar gewoon weer nieuwe bloemen aan zullen bloeien.

Wil je er echter voor zorgen dat de hortensia groeit en groter wordt? Dan is het verstandig om alleen de bloemen af te knippen. De takken laat je gewoon doorgroeien en snoei je niet af. Hierdoor krijgt je hortensia meer volume en zal hij aan het eind van het jaar een stuk groter zijn.

Het hout van de verschillende hortensiasoorten

Een hortensia snoeien in het voorjaar gaat dus aan de hand van drie stappen. Eerst knip je de bloemen af, vervolgens bepaal je de houtsoort en tot slot kies je voor de snoeimethode die het beste bij die houtsoort past. Om het je nog makkelijker te maken, hebben wij van vijf hortensiasoorten op een rijtje gezet uit wat voor hout ze bestaan. Zo wordt de hortensia snoeien in het voorjaar nog een stukje makkelijker!

• De Annabelle is een hortensiasoort die op jong hout bloeit. Deze mag in het voorjaar dus helemaal teruggesnoeid worden. Als je de hortensia wilt laten groeien hoeft hij zelfs helemaal niet gesnoeid te worden.
• Ook de pluimhortensia bloeit op jong hout en mag in het voorjaar teruggesnoeid worden. Hierdoor krijg je in de bloeiperiode weer een compacte hortensia vol met bloemen.
• De boerenhortensia bloeit op oud hout. Deze hortensia kun je dus beter niet helemaal terugsnoeien. Een verjongingssnoei is voldoende.
• De klimhortensia bloeit ook op eenjarige takken en mag dus volledig teruggesnoeid worden in het voorjaar.
• Tot slot groeit de eikenbladhortensia op oud hout. Ook voor deze hortensiasoort geldt dat een verjongingssnoei in het voorjaar meer dan voldoende is.

Hortensia's snoeien in het voorjaar is dus een eenvoudige, maar belangrijke klus. Als je weet met wat voor hout je te maken hebt, kun je simpelweg de beste snoeitechniek kiezen en aan de slag gaan. Als je geluk hebt, ben je zelfs na het afknippen van de bloemen al helemaal klaar!