Je hebt een prachtige woonkamer, maar toch ontbreekt er iets…
Wanneer we aan het inrichten en decoreren slaan, denken we aan van alles. Die leuke bank, grote bloempotten, het juiste kleed en ook de kleur van de muren wordt regelmatig veranderd.
Wat we echter minder vaak meenemen is de verlichting. En dan bedoelen we niet het kopen van een leuk tafellampje. Maar een goed lichtplan maken schiet er weleens bij in. Zonde, want verlichting kan het uiteindelijke resultaat van je interieur maken of breken.
Gelukkig zijn we de beroerdste niet en laten we je graag zien hoe het maken van een lichtplan in zijn werk gaat.

Waarom is een lichtplan maken belangrijk?

Uiteraard is het geheel aan jou of je wel of niet een lichtplan wilt maken. Wij raden het echter wel aan.
Verlichting is een onderschat onderdeel van het interieur. Veel verder dan het kiezen van leuk uitziende lampen komt het niet vaak. Dit terwijl verlichting buiten dat het functioneel is, ook sfeer en uitstraling geeft aan je interieur.
Aangezien we allemaal ons best doen ons huis zo leuk mogelijk te maken, kan een lichtplan dus eigenlijk niet ontbreken. Een lichtplan is overigens niet iets wat je alleen vóór een verbouwing kunt maken. Ook wanneer je helemaal niet van plan bent te gaan verbouwen, kun je een lichtplan maken om je huis meer sfeer te geven.

Verschillende soorten verlichting

Leeslamp naast de bank

Voordat je een lichtplan gaat maken, is het goed te weten welke soorten verlichtingen er zijn. Op die manier kun je de juiste verlichting op de juiste plaats in jouw lichtplan plaatsen. Een lichtplan maken wordt op die manier een stuk overzichtelijker.

Algemene of basisverlichting

Dit is de verlichting die zorgt voor het algemene licht in bijvoorbeeld je woonkamer of leefkeuken. De basisverlichting zorgt voor voldoende licht, waarbij de ruimte mooi egaal verlicht wordt.
Een belangrijk kenmerk van basisverlichting is dat deze zo onopvallend mogelijk is. Basisverlichting is vaak zo afgesteld dat deze geen of nauwelijks schaduwen creëert. Je kunt basisverlichting onder andere zo plaatsen dat deze omhoog schijnt waardoor het licht door het plafond wordt weerkaatst. Zo krijg je op een rustige manier de verspreiding van het licht door de ruimte.

Werkverlichting

De naam van deze verlichting verklapt het eigenlijk al. Het draait hier om verlichting waarbij je kunt werken. Dit wordt ook wel functionele verlichting genoemd. Voorbeelden van werkverlichting zijn bijvoorbeeld lampen naast de bank of fauteuil die het lezen vergemakkelijken. Het is hierbij erg handig als je de verlichting naar eigen wens kunt dimmen.
Werkverlichting wordt maar bij bepaalde activiteiten gebruikt. Dit in tegenstelling tot basisverlichting die eigenlijk altijd aan is zodra het daglicht verdwijnt.

Accentverlichting

Heb je een prachtig schilderij of fraai beeldhouwwerk in de kamer staan? Dan kan het leuk zijn om deze extra te accentueren door hier licht op te laten schijnen. De verlichting die je hiervoor gebruikt, wordt accentverlichting genoemd.
Met accentverlichting haal je bijzondere details uit het interieur naar voren, zodat ze extra opvallen. Dit hoeft overigens niet direct kunst te zijn, maar kan ook een bijzonder bouwkundig detail zijn, zoals prachtige houten draagbalken.

Decoratieve verlichting

Tot slot komen we aan bij de verlichting waar de meesten van ons mee beginnen én direct eindigen: de decoratieve verlichting. Deze verlichting wordt niet zozeer geplaatst om het licht dat ze in de kamer brengen, maar om de vormgeving van de verlichting zelf.

Jouw lichtplan maken in 6 stappen

Een lichtplan maken is geen lastige klus, zolang je maar weet met welke verlichting je moet beginnen en wat de functie van deze verlichting is. Aan de hand van het stappenplan hieronder kun jij stap voor stap je eigenlijk lichtplan maken.
Het resultaat zal je versteld doen staan.

Stap 1: Maak een plattegrond

Plattegrond-woonkamer
Allereerst is het belangrijk om een plattegrond van de kamer te maken waarvoor je het lichtplan gaat maken. Laten we voor dit voorbeeld de woonkamer nemen.
Zorg ervoor dat je de precieze afmetingen van de woonkamer op schaal op papier tekent. Vervolgens plaats je de meubels en eventuele belangrijke accenten zoals schilderijen ook in de tekening. Zorg ervoor dat ook deze objecten goed op schaal zijn.
Tot slot is het handig om de verschillende aansluitpunten voor de verlichting op te nemen in de plattegrond. Zo heb je direct overzichtelijk waar je in de ruimte je verlichting aan kunt sluiten.
Tip: Vergeet niet om ramen op te nemen in je plattegrond. Zo weet je waar het licht van buiten vandaan komt.

Stap 2: Cirkels tekenen

Gedrag-woonkamer-cirkels
Een lichtplan maken is niet alleen gebaseerd op de ruimte en de inrichting, maar ook op het gedrag in die ruimte. Geef door middel van cirkels aan op welke punten in de ruimte activiteiten plaatsvinden.
Zo zul je bijvoorbeeld vaker op de stoelen en de bank zitten, dan dat je in de hoek van de kamer staat. Het klinkt misschien logisch, maar door dit goed in kaart te brengen, kun je de verlichting op de juiste manier plaatsen. Daarbij kun je ook de verschillende soorten verlichting hun beste plek geven.

Stap 3: Plaats de basisverlichting

Spotjes in het plafond
Nu je de ruimte inzichtelijk hebt gemaakt, kun je de verlichting gaan plaatsen en begint het lichtplan maken echt.
Om te beginnen plaatst je de basisverlichting in de ruimte op jouw plattegrond. Deze verlichting vormt de basis van je lichtplan. Eerder zeiden we al dat deze verlichting de ruimte in een egaal licht hult. Het is dus belangrijk dat de basisverlichting de hele ruimte kan verlichten.
Je kunt bij basisverlichting kiezen tussen direct en indirect licht. Direct licht zijn bijvoorbeeld mooie spotjes in het plafond. Indirect licht zijn vloerlampen of wandornamenten die hun licht via de muren en het plafond verspreiden.
De basisverlichting plaats je in je plattegrond door simpelweg kruisjes te zetten op de plekken waar je ze graag wilt hebben. Houd hierbij rekening met de aansluitmogelijkheden.

Stap 4: Tijd voor sfeer

Accentverlichting open haard
Na de basisverlichting is het tijd voor de sfeerverlichting. Waar de basisverlichting zo weinig mogelijk schaduwen werpt en het licht zo gelijkmatig mogelijk verspreidt, gaat dit voor sfeerverlichting niet op.
Bij sfeerverlichting is het juist leuk om met lichte vlakken en schaduw te experimenten. Kijk eens welke hoekjes leuk zijn om te verlichten en waar je mooi met donker en licht kunt spelen.
Voor deze stap gebruik je zowel de accentverlichting als de decoratieve verlichting. Houd ook hier weer rekening met de aansluitmogelijkheden van de verlichting.

Stap 5: Werken maar

Werkverlichting
Als laatste voeg je tijdens je lichtplan maken de werkverlichting toe. Waar wil je bijvoorbeeld graag een extra lamp om je boek goed te kunnen lezen? Ook de plek waar je eventueel wilt gaan werken, wil je graag van werkverlichting voorzien. Denk bijvoorbeeld aan een hanglamp boven de eettafel of het bureau.
Geef ook dit type verlichting aan op je lichtplan en houd wederom rekening met de aansluitmogelijkheden.

Stap 6: Word specifiek

Lichtplan maken
Je hebt nu aangegeven welk type verlichting je waar wilt hebben. Overlappen bepaalde typen verlichting met elkaar? Kijk dan of de te plaatsen lamp eventueel beide functies kan vervullen.
Geef voor iedere locatie specifiek aan wat voor een soort lamp je hier graag zou plaatsen. Maak daarbij onderscheid tussen vloerlampen, tafellampen, spots, hanglampen, wandornamenten et cetera.
Op het voorbeeld hierboven zijn de gele vierkanten spotjes (basisverlichting), is de licht oranje cirkel een vloerlamp die indirect verlicht (basisverlichting), zijn de donker oranje cirkel en het ovaal directe vormen van verlichting (werkverlichting) en tot slot de rode rechthoeken als wandornamenten (indirecte verlichting en accentverlichting).
Je lichtplan is klaar! Tijd om die leuke lampen te shoppen.

Extra tips

We kunnen ons voorstellen dat bovenstaande stappen misschien wat overweldigend overkomen. Want hoe weet je nu waar je de verlichting het best kunt plaatsen?
Om je te helpen de stappen goed te doorlopen geven we je hieronder nog een aantal tips. Je lichtplan maken zal met deze tips niet meer fout kunnen lopen.
Succes!

Tip 1: Je kunt optisch vergroten

Heb je een kleine ruimte die je graag groter wilt laten lijken? Dan zijn hier verschillende mogelijkheden voor. Een van deze mogelijkheden is de ruimte optisch vergroten door middel van de juiste kleuren op de muren en het plafond. Hoe je dit doet, lees je hier.
Wil je echter niet direct de hele ruimte verven, dan kun je ook met je lichtplan de ruimte optisch vergroten. Een lichtplan maken richt zich in dit geval op veel indirect licht. Door je muren en plafond het licht te laten weerkaatsen, lijkt de ruimte ineens een stuk groter.

Tip 2: Vergeet je interieurstijl niet

Verlichting matcht met interieur
Een lichtplan maken en je interieur op die manier naar een geheel ander niveau tillen is natuurlijk top. Maar er is gedurende de dag ook een periode waarin de lampen niet aan zijn.
Om ervoor te zorgen dat ook als de lampen uit zijn, ze jouw interieur versterken is het leuk om lampen uit te zoeken die qua kleur en materiaal passen bij jouw inrichting.

Tip 3: Donkere muren vragen om meer licht

Heb je je muren mooi donkerblauw geverfd? Houd er dan rekening mee dat je in een ruimte met veel donkere kleuren extra kunstverlichting aan moet brengen. De donkere kleuren absorberen namelijk het licht.

Tip 4: Varieer in hoogtes

Lampen op verschillende hoogtes
Je lichtplan maken is gelukt. Je weet waar je welk type verlichting wilt hebben. Kijk voordat je op zoek gaat naar de juiste lampen, eens naar de mogelijkheid om in hoogtes te variëren.
Kies bijvoorbeeld niet alleen voor vloerlampen, maar voeg hier ook eens spots, wandornamenten of tafellampen aan toe. Door te spelen met de hoogte krijg je meer diepte in jouw lichtplan.

Tip 5: Speel met contrasten

Een ruimte die vol verlicht is door kunstlicht wordt niet direct als zeer sfeervol aangemerkt. Het is voor een fijne sfeer leuk om met contrasten te spelen. Creëer niet alleen licht, maar ook schaduwen.
Je kunt het toevoegen van contrasten vergelijken met de schaduwen die op een zonnige dag in het landschap ontstaan.

Alles op een rij

Een lichtplan maken kan iedereen en het is ook nog eens erg leuk om te doen. Dit omdat het resultaat je versteld zal doen staan!
Voor het overzicht zetten we de verschillende stappen nog even kort voor je op een rij:

  1. Maak een accurate schaalplattegrond van de te verlichten ruimte.
  2. Geef door middel van cirkels in de plattegrond aan waar de meeste activiteit in de ruimte plaatsvindt (i.e. op welke plekken in de ruimte ben je het meest).
  3. Geef op je plattegrond aan waar de basisverlichting moet komen.
  4. Geef op je plattegrond aan waar de sfeerverlichting (accentverlichting en decoratieve verlichting) moet komen.
  5. Geef tot slot de werkverlichting een plek in je lichtplan.
  6. In deze laatste stap wordt je specifiek. Geef hier precies aan welk type lamp je waar wilt plaatsen (denk aan hanglampen, vloerlampen, leeslampen et cetera).

Een lichtplan maken: heb jij dit al gedaan?
Wij zijn benieuwd naar jouw ervaringen en tips!