Onkruid bestrijden zonder chemische middelen

Een mooi verzorgde tuin draagt in grote mate bij aan het plezier dat je eraan beleeft. Lekker zonnen, barbecueën of spelen met je hond doe je natuurlijk liever in een fijne omgeving dan tussen allemaal ongewenste rommel. Toch heeft bijna iedereen wel eens last van ongewild bezoek in de tuin. Onkruid komt namelijk in vrijwel elke tuin voor. Om hier vanaf te komen is het niet verkeerd om zo nu en dan de handjes eens uit de mouwen te steken en lekker te tuinieren.

Hoewel de gedachte dat onkruid toch ieder jaar weer terug komt ervoor kan zorgen dat je onkruid bestrijden bij voorbaat al een onmogelijke taak vindt, zijn er genoeg methodes die effectief werken. Voor jou en je tuin is onkruid bestrijden zonder chemische middelen de beste methode. Maar op welke manieren kun je dit het beste doen? In dit artikel zet ik een aantal methodes voor je op een rijtje, zodat je zelf in de tuin aan de slag kunt.

De plant die niemand wil

In principe zijn alle planten die op een ongewenste plek groeien onkruid. Wat jij dus onkruid vindt, kan voor een ander dus een gezellig bloemetje zijn. Onkruid groeit het beste op een open plek of op grond die veel bewerkt wordt. Heb jij een moestuin? Dan is dit een plek die je regelmatig onkruidvrij moet maken.

Onkruid kan in grote lijnen verdeeld worden in twee types. Aan de ene kant heb je wortelonkruiden en aan de andere kant heb je zaadonkruiden.

Wortelonkruiden

De naam doet het al vermoeden; wortelonkruid heeft sterke wortels en is daardoor moeilijk uit de grond te halen. Aan het plantje boven de grond is niet te zien hoe groot het wortelstelsel onder de grond zal zijn. Een stuk wortel dat niet uit de grond verwijderd is, kan zich gemakkelijk opnieuw ontwikkelen tot een plantje.

Dit maakt het bestrijden van dit type onkruid erg lastig. Bekende wortelonkruiden zijn de akkerdistel of de paardenbloem.

Zaadonkruiden

Zaadonkruiden verspreiden zich in tegenstelling tot wortelonkruiden niet zo massaal dankzij hun wortels, maar juist omdat deze planten veel zaden produceren. Deze zaden worden door de wind meegenomen, waarna ze zich op de plekken waar ze terechtkomen zullen ontwikkelen tot plantjes. Het kan dus zomaar zijn dat dit midden in jouw nieuw aangelegde gazon is.

Zaadonkruiden worden ook wel één- of meerjarige onkruiden genoemd en zijn over het algemeen makkelijker te bestrijden dan wortelonkruiden. Bij zaadonkruid kun je onder andere denken aan de kleine brandnetel.

Ook een leuke tip: Ooit wel eens op Oma Weet Raad geweest? Daar staan ook hele leuke tips over onkruid verwijderen.

Chemische bestrijdingsmiddelen zijn zó verleden tijd

Onkruid bestrijden gebeurt vaak met herbiciden. Dit zijn chemische middelen die erop gericht zijn om onkruid te verdelgen. Het gebruik van herbiciden is niet milieuvriendelijk en daarom wordt het steeds sterker afgeraden of in steeds meer gevallen verboden. Chemische bestrijdingsmiddelen kunnen zowel schadelijk zijn voor de natuur als voor de mens.

Insecten kunnen de giftige stoffen die in herbiciden zitten binnen krijgen en overdragen op planten en andere insecten. Hierdoor kan de biodiversiteit aangetast worden en kunnen er schadelijke gevolgen ontstaan voor de natuur in zijn geheel.

Ook voor mensen kunnen chemische bestrijdingsmiddelen schadelijk zijn. De giftige stoffen kunnen in het water terecht komen, waardoor mensen ermee in aanraking kunnen komen. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat chemische bestrijdingsmiddelen gevaarlijker zijn dan in eerste instantie werd aangenomen.

Het is daarom verstandig om geen gebruik te maken van chemische bestrijdingsmiddelen. Gelukkig zijn er nog meer dan genoeg methodes om van ongewenste planten af te komen en er toch voor te zorgen dat de tuin er weer tiptop uitziet! Hieronder worden tien methodes verder uitgelicht, zodat je ze allemaal makkelijk onder de knie kunt krijgen en onkruid in je tuin binnen no time verleden tijd is!

Methode 1: Trek van kruin tot wortel

Om onkruid te bestrijden zonder chemische middelen is het van belang om, naast de plant zelf, de wortel in zijn geheel uit de grond te trekken. Een wortel die in de grond blijft zitten kan zich met wat pech opnieuw ontwikkelen tot een plantje. Als je alleen de plant eruit trekt, heb je dus tijdelijk geen last van het onkruid, maar het betekent ook dat je na een aantal maanden opnieuw aan de bak moet om je tuin onkruidvrij te maken.

Helaas is het zelf uit de grond trekken van al het onkruid een vrij arbeidsintensief proces dat onder andere voor rugklachten kan zorgen. Om deze klachten tot een minimum te beperken kan het handig zijn om gebruik te maken van tuingereedschap met een lange steel, zodat je niet constant hoeft te bukken.

Dit gereedschap kun je kopen bij een tuincentrum, maar je kunt het ook zelf maken. Pak een lange stok en sla, met een hamer, een lange stevige spijker door het uiteinde. Door nu met de spijker tussen de tegels te krabben, maak je het onkruid los en kun je het onkruid er gemakkelijk uittrekken.

Methode 2: Sproei met schoonmaakazijn

Een veel gebruikte manier om onkruid te bestrijden is door een gieter te vullen met water en hier een grote hoeveelheid schoonmaakazijn aan toe te voegen. Het mengsel dat hierbij ontstaat kun je over het onkruid gieten. De mix van schoonmaakazijn en water zal er namelijk voor zorgen dat het onkruid langzaam doodgaat en verdwijnt.

Dit duurt een aantal dagen. Blijft er toch nog wat onkruid tussen de tegels achter? Dan kun je dit nu gemakkelijk verwijderen. Dit kan zowel met de hand, als met handig tuingereedschap zoals een schoffel of onkruidschraper. Als je deze gereedschappen niet in huis hebt, werkt een aardappelschilmesje ook goed.

Een extra tip is om, nadat je het onkruid verwijderd hebt, nogmaals schoonmaakazijn over de plekken te gieten. Op deze manier heeft het onkruid minder kans om hier opnieuw te groeien. Let wel op: gebruik deze methode alleen voor onkruid tussen de tegels. Op deze manier voorkom je dat omliggende planten, die niet ongewenst zijn, ook dood gaan.

Methode 3: Laat zout zweten

Een andere methode van onkruid bestrijden zonder chemische middelen is door (onkruid)zout op de tegels te strooien en dit met een bezem goed te verspreiden tussen de kieren van de tegels. Doordat zout 's nachts gaat ‘zweten' ontstaat er een ziltige omgeving waarin onkruid geen stand houdt. Onkruidzout is speciaal ontwikkeld voor het bestrijden van onkruid, maar keukenzout of strooizout werkt ook prima.

Methode 4: Geef je onkruid een douche

Maak je geen zorgen, voor deze methode hoef je je onkruid niet letterlijk onder de douche te zetten. Neem je waterkoker gevuld met kokend water eens mee naar buiten en trakteer je onkruid op een lekker warme douche. Door water tot het kookpunt te verwarmen en het vervolgens over het onkruid te gieten, sterft het onkruid af en kun je het gemakkelijk verwijderen.

Onkruid dat wat steviger is, heeft mogelijk nog een extra warme douche nodig voordat het helemaal af zal sterven en verdwijnen. Naast kokend water kan stoom ook als warmtebron gebruikt worden bij het verwijderen van onkruid. Deze methode is erg milieuvriendelijk doordat je alleen gebruik maakt van kokend water en stoom.

Methode 5: Schoffel in het donker

In het donker? Ja, je leest het goed! Deze methode is helaas niet uit te voeren met een lekker zonnetje in je rug. Licht is voor veel planten nodig om te kunnen ontkiemen. Sommige planten kunnen zelfs pas beginnen met ontkiemen als ze worden blootgesteld aan licht. Dit zijn zogenaamde lichtkiemers. Vaak zijn lichtkiemers om onkruiden zoals melganzenvoet, maar ook selderij en peterselie zijn lichtkiemers.

Om te voorkomen dat lichtkiemende onkruiden de mogelijkheid krijgen om te groeien, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat ze niet in aanraking komen met licht. Schoffelen in het donker kan hier uitkomst bieden. Door in het donker te schoffelen komt het onkruid los, kan het gemakkelijk verwijderd worden én krijgt het niet de kans om te ontkiemen. Hoewel de uren waarop je aan de slag zal moeten mogelijk wat onconventioneel zijn, lijkt het toch een win-win-winsituatie!

Methode 6: Bedek de bodem met cacaodoppen, houtsnippers of kokossnippers

De bodem rondom je planten en bomen bedekken met cacaodoppen, houtsnippers of kokossnippers is ook een manier van onkruid bestrijden zonder chemische middelen te hoeven gebruiken. Zowel voor cacaodoppen, houtsnippers en kokossnippers geldt dat ze helemaal natuurlijk zijn en dat ze ervoor zorgen dat je tuin er mooi en verzorgd uitziet.

Ook kun je op de bodem van je tuin een laag mulch aanbrengen. Mulch is onverteerd organisch materiaal zoals gemaaid gras of bladeren, dat je bijvoorbeeld na het tuinieren overhoudt. Door gebruik te maken van bodembedekkend materiaal kan de zon niet rechtstreeks op de grond schijnen, waardoor deze minder snel uit zal drogen en onkruid zich minder goed kan ontwikkelen.

Onkruid dat zich toch heeft weten te ontwikkelen kun je makkelijk verwijderen, omdat de wortels zwak zijn. Daarnaast voelen kokossnippers ook nog eens zacht aan, waardoor deze bodembedekker goed gebruikt kan worden voor bijvoorbeeld looppaden.

Wil je liever planten gebruiken als bodembedekkers? Kattenkruid, klimop en salie zijn goede voorbeelden van bodembedekkers die onkruid tegengaan.

Methode 7: Vegen, vegen en nog eens vegen

De volgende methode is vooral geschikt op harde oppervlaktes zoals bij bestrating op het terras of de oprit. Zaden van onkruid doen hun voordeel met zand en bladeren op bestrating. Hierdoor zijn ze in staat om te ontkiemen en uit te groeien tot een volwaardig plantje.

Om dit tegen te gaan kan het helpen om de bestrating zo nu en dan goed te vegen met een harde stevige bezem. Je veegt hiermee de zaden weg, waardoor ze je terras of oprit niet meer kunnen ontsieren. Herhaal dit meerdere keren voor een langdurig resultaat.

Denk er wel aan dat je de zaden niet in een bloemenperk veegt, maar dat je ze bij het GFT-afval gooit. Doe je dit niet? Dan is de bestrating in je tuin wel erg mooi, maar staat je bloemenperkje binnen een mum van tijd vol met onkruid.

Methode 8: Leg anti-worteldoek onder halfverhardingen

Anti-worteldoek als onkruidbestrijder heeft het meeste effect bij halfverhardingen. Hier worden onder andere grind en houtsnippers onder gerekend. Anti-worteldoek is een zwart doek dat is geweven uit plastic. Door de geweven structuur van het doek kan water er wel doorheen lopen, maar licht en wortels niet. Je bestelt het onder meer hier online.

Hierdoor zal onkruid zich niet laten zien en blijft je tuin er mooi uitzien. Om te voorkomen dat het anti-worteldoek omhoog komt is het wel belangrijk om het doek ongeveer 5 cm onder de halfverharding te leggen. Voordat je nu te enthousiast aan de slag gaat; anti-worteldoek werkt niet bij volledige verhardingen. Onkruid dat tussen de tegels zit, komt voornamelijk van zaden die via de lucht verspreid zijn.

Anti-worteldoek helpt in dit geval dus niet, omdat het onkruid zich onder de tegels, maar boven het anti-worteldoek zal nestelen. Nadat het groeit zal het tussen de tegels door schieten en heb je het anti-worteldoek voor niets onder je bestrating gelegd.

Methode 9: Verstik je onkruid

Je onkruid bestrijden zonder chemische middelen kan door je onkruid te verstikken. Pak je onkruid in, in zwart landbouwplastic. Het onkruid dat is ingepakt kan, door het gebrek aan licht, niet opgroeien en zal afsterven. Het enige nadeel aan deze methode is helaas dat je het verstikkingsmateriaal een half jaar of zelfs langer moet laten zitten, voordat het onkruid helemaal is afgestorven.

Methode 10: Verbrand of verhit het onkruid

Tot slot kun je onkruid bestrijden door het te verbranden of te verhitten met een zogenaamde onkruidbrander. Deze methode is erg makkelijk en geeft snel resultaat. Met behulp van een brander kun je onkruid dat al boven de grond uit is gekomen bestrijden. De intense warmte die vrijkomt bij het verbranden van je onkruid zorgt er direct voor dat het zal verdwijnen.

Helaas wil dit niet altijd zeggen dat je onkruid na één keer verbranden ook helemaal verdwenen is. Onkruid dat al enige jaren op dezelfde plek staat, zal meerdere malen verbrand moeten worden voordat het helemaal zal verdwijnen. Onkruid dat nog jong is, is vaak wel met een enkele behandeling verdwenen.

Het verbranden van je onkruid is op verschillende ondergronden mogelijk. Tussen je planten, in de moestuin of tussen de tegels, het kan allemaal. Bij ondergronden die snel vlam kunnen vatten, zoals bij kunstgras het geval is, is deze methode niet geschikt. Niet alleen het onkruid zal door de verbranding verdwijnen, maar mogelijk ook een deel van je prachtig aangelegde tuin.

In eerste instantie leek onkruid bestrijden zonder chemische middelen misschien onbegonnen werk, of voelde het als sneeuw ruimen terwijl het nog sneeuwt. Maar met behulp van deze methodes valt het eigenlijk best mee, toch? Heb je nu ook zin gekregen om van jouw tuin een onkruidvrij paradijsje te maken? Ga dan snel aan de slag… En na al dat tuinieren heb je natuurlijk wel een overheerlijke borrel verdiend. Deze is tenslotte extra lekker in een onkruidvrije tuin!

Andere artikelen die je helpen met het bestrijden van onkruid vind je hier.

Heb je zelf nog goede methodes voor het bestrijden van onkruid zonder chemische middelen of wil je vertellen hoe de tips gewerkt hebben?
Laat het ons weten in een reactie!