In Nederland regent het nogal vaak; dat weten we allemaal. Misschien besluit jij geregeld om op een regenachtige dag lekker in een warm bad te gaan liggen of om de ramen aan de binnenkant maar eens te wassen. In beide gevallen maak je waarschijnlijk gebruik van leidingwater. Dat kan ook anders.
Wist je namelijk dat je regenwater op kunt vangen om het vervolgens opnieuw te gebruiken. Nu klinkt een bad in regenwater misschien niet zo heel aantrekkelijk. Vaak is regenwater namelijk niet het allerschoonste water, en het is bovendien hartstikke koud. Maar toch is regenwater opvangen en hergebruiken het overwegen meer dan waard. Waarom we eigenlijk allemaal regenwater op zouden moeten vangen, hoe we dit kunnen doen en op welke manieren we het opgevangen regenwater kunnen hergebruiken, gaan wij je in dit artikel uitleggen.
Regenwater / Hemelwater opvangen: heeft het nut?
Het opvangen van regenwater heeft absoluut nut. Uit cijfers van de Rijksoverheid blijkt namelijk dat Nederland steeds natter wordt. Er is met andere woorden dus regenwater in overvloed. Als je regenwater opvangt, kun je het vaak als alternatief gebruiken voor leidingwater. Het is voor het milieu en voor je portemonnee geen overbodige luxe als je regenwater opvangt.
Dat een verlaagd gebruik van leidingwater tot lagere kosten en dus tot een financiële besparing leidt hoeven we je waarschijnlijk niet uit te leggen, maar wat zijn precies de duurzame voordelen van het opvangen van regenwater?
Drinkwater of leidingwater wordt uit de grond gewonnen. Hoe meer water je uit de grond haalt, hoe droger de grond zal worden. Daarnaast kost het ontzettend veel om deze grond te zuiveren en te transporteren. Allemaal dingen die voorkomen kunnen worden als we regenwater opvangen en hergebruiken.
Regenwater opvangen en hergebruiken: Zo doe je dat.
Regenwater opvangen klinkt heel makkelijk en dat is het eigenlijk ook. Er zijn namelijk verschillende mogelijkheden als het gaat om het opvangen van regenwater. Al deze methodes hebben allemaal hun eigen voor- en nadelen. Zo is het niet bij alle methodes mogelijk om het opgevangen regenwater te zuiveren voordat je het hergebruikt. Daarnaast kan het ook zo zijn dat het opvangen van regenwater in eerste instantie een behoorlijke investering is die zich pas na een aantal jaar uit gaat betalen. Er zijn dus nogal wat overwegingen die je moet maken als je voor een bepaalde methode gaat kiezen.
Om je zo goed mogelijk te informeren gaan we drie manieren bespreken die allemaal mogelijk zijn als je regenwater op wil vangen. De eerste en de tweede mogelijkheid zijn makkelijke manieren, waarbij je het regenwater niet kunt zuiveren en je ook geen apparatuur aan kunt sluiten op het opvangsysteem. De derde mogelijkheid is een stuk gecompliceerder en vraagt om een grote investering, maar zal zich uiteindelijk op veel manieren uitbetalen. Je kunt hier namelijk wel apparaten op aansluiten.
Methode 1: De regenton
De regenton/waterton: waarschijnlijk ken je hem wel, maar heb je hem ook al in je tuin staan? Regenwater opvangen met behulp van een regenton is erg eenvoudig. Eigenlijk is het alleen zaak om een regenton te kopen en deze onder de regenpijp te zetten, zodat het regenwater via de goot aan het dak door de regenpijp in de regenton terechtkomt. Zoals we al zeiden wordt het water hier niet gezuiverd, maar je kunt het toch prima gebruiken bij het water geven van de planten of het wassen van de auto of de ramen. De mooiste zijn natuurlijk de houten watertonnen (vanaf +/- €75 te koop)
Naast de regenton kun je ook kiezen voor een regenzuil of wandtank (voorbeeld hier). Deze laatste is eigenlijk een kleinere variant van de regenton die je tegen de zijmuur van je huis kunt bevestigen. Vooral in een kleine tuin is deze mogelijkheid dus zeker een aanrader. Hier is ook een overzicht van bv plastic opties voor regentonnen.
En op deze site vind je een artikel over welke regenton eigenlijk de beste regenton is.
Methode 2: Regenwater afkoppelen
Weet je nog dat we je verteld hebben dat het winnen van leidingwater ervoor zorgt dat de grond uitdroogt? Je kunt dit tegengaan door je regenwater af te koppelen. Als je nu geen idee hebt waar we het over hebben raden we je aan om snel verder te lezen. Het grootste deel van het regenwater komt, misschien tegen je verwachtingen in, in het riool terecht. Je kunt dit voorkomen door het regenwater af te koppelen. Dit doe je door het niet naar het riool, maar terug de grond in te leiden. Hiermee wordt de uitdroging van de grond in principe dus tegengegaan, omdat er weer nieuw vocht de grond intrekt. Er zijn verschillende manieren om het regenwater af te koppelen en op de juiste plekken weer in de grond te laten lopen. We bespreken er drie.
De zinkput
De zinkput is eigenlijk een grote ton die je in je tuin ingraaft. Als je de regenpijp hier vervolgens naartoe leidt kun je regenwater gemakkelijk opvangen. Naast een aansluitpunt met de regenpijp zitten er ook verschillende gaten in de onderkant en zijkant van de zinkput, zodat het regenwater weer naar buiten kan lopen en de grond in kan trekken. Om te voorkomen dat de regenpijp dichtslibt en er dus geen water meer in de zinkput terechtkomt, is het aan te raden om enkele filters te plaatsen over de opening in de dakgoot, zodat bladeren in de dakgoot blijven liggen.
Naast de regenpijp kun je ook water van een hard oppervlak af laten lopen en via buizen opvangen in de zinkput. Je kunt hierbij onder andere denken aan het terras of de oprit.
Infiltratiekratten
Infiltratiekratten zijn ongeveer gelijk aan zinkputten. Ook bij deze kratten, die je net als de zinkput onder de grond plaatst, zorg je voor een verbinding van de regenpijp, oprit of het terras met het infiltratiekrat. In het infiltratiekrat zitten wederom gaten zodat het water de grond in kan lopen. Voordat je een infiltratiekrat of zinkput gaat plaatsen is het wel belangrijk dat je goed uitzoekt wat de beste locatie is. Je wilt natuurlijk vast niet dat de tuin te nat wordt.
Drainageslangen
Bij drainageslangen graaf je eigenlijk een geul waar je de slang in legt, zodat je zelf kunt bepalen waar het water de grond in loopt. Het is hierbij uiteraard belangrijk dat er een bepaald verloop in de geul zit, zodat het water de goede kant op stroomt.
Methode 3: Een ondergrondse tank voor de opslag van regenwater
Deze laatste mogelijkheid is wat complexer en in eerste instantie een behoorlijke investering, maar hij zal zich uiteindelijk uitbetalen. Bij deze methode is het de bedoeling dat je onder de grond in je tuin een tank installeert en deze aansluit op de regenpijp. De regen die op het dak en in de dakgoot valt wordt zo opgevangen en naar de tank geleid. Het zal echter wel eerst nog een aantal keer gezuiverd worden door speciale filtersystemen die je ook aan zult moeten sluiten. Het regenwater dat in de tank wordt opgeslagen is dus een stuk schoner dan het water dat via de dakgoot binnenkomt, en het kan voor verschillende doeleinden gebruikt worden. Je kunt de tank aansluiten op de buitenkraan, de wasmachine of het toilet, zodat je het gemakkelijk kunt hergebruiken.
Spreekt dit idee je aan, maar zie je het niet zitten om de tank ondergronds te plaatsen? Er zijn ook mogelijkheden waarbij de tank in de kelder, schuur of garage geplaatst wordt. Er zijn zelfs speciale zakken om regenwater op te vangen die bijvoorbeeld in de kruipruimte van je huis geplaatst kunnen worden. Natuurlijk zijn er wel een aantal aandachtspunten waar je rekening mee moet houden bij het plaatsen van een ondergrondse tank. Denk bijvoorbeeld aan de kwaliteit van de tank, de locaties waar het water uiteindelijk naartoe gepompt moet worden en de grootte van de tank. Kies daarom niet klakkeloos voor de eerste de beste tank, maar informeer naar de verschillende opties om uiteindelijk de juiste keuze te maken.
Regenwater hergebruiken: wat zijn de mogelijkheden?
Je zou misschien denken dat regenwater in veel gevallen niet te gebruiken is. Zo kun je het niet drinken en misschien vind je het wel vies of onhygiënisch. Als je er iets dieper over nadenkt kom je misschien wel tot de conclusie dat er nog tal van dingen overblijven waarbij je in plaats van leidingwater regenwater kunt gebruiken. We zetten een aantal mogelijkheden op een rijtje.
Optie 1: De auto wassen
Een gewassen auto ziet er altijd een stuk beter uit dan een ongewassen auto en daarom staan de meeste mensen ook geregeld met een emmer sop en een spons op de oprit te boenen totdat de auto weer spic en span is. Vaak wordt hier leidingwater voor gebruikt, maar het kan ook perfect met opgevangen regenwater. Let wel op: Er zijn gemeentes waar het niet is toegestaan om je auto te wassen op straat. Controleer daarom dus eerst of het is toegestaan, zodat je niet voor ongewenste verrassingen komt te staan.
Optie 2: Het toilet doorspoelen
Ook je toilet doorspoelen kan eenvoudig met regenwater. Je zult hiervoor uiteraard wel het toilet aan moeten sluiten op de tank waarin je het regenwater opvangt. Hoewel dat misschien even een klusje zal zijn, is het zeker de moeite waard. Je toilet doorspoelen met regenwater heeft overigens nog een groot voordeel ten opzichte van leidingwater. Het voorkomt namelijk dat er een kalklaag in je toilet komt te staan. Dat scheelt weer een hoop poetswerk!
Optie 3: De planten water geven
De planten en bloemen in je tuin krijgen al geregeld een fikse douche van regenwater. Het is dan ook logisch dat je je opgevangen regenwater kunt gebruiken om je planten en bloemen in een droge periode water te geven. Wist je overigens dat regenwater veel beter is voor planten? Er zitten namelijk meer voedingsstoffen in regenwater dan in leidingwater. Daarnaast zit er kalk in leidingwater. Dit is niet ideaal voor planten. Het is echter ook weer niet het geval dat planten af zullen sterven van de kalk in leidingwater.
Optie 4: De ramen wassen
De ramen wassen is vaak een lastig klusje en veel mensen zien er dan ook tegenop, maar om lekker naar buiten te kunnen kijken is het wel raadzaam om de ramen zo nu en dan even flink te wassen. Vaak wordt hier leidingwater voor gebruikt, maar het kan net zo goed met regenwater. Misschien gaat het hier zelfs wel beter mee, want met regenwater zullen er minder makkelijk strepen op de ruiten achterblijven. Regenwater is dus een hele simpele oplossing voor misschien wel het moeilijkste aspect van ramen wassen.
Optie 5: De was doen
Je verwacht het misschien niet, maar je kunt regenwater ook prima gebruiken om de was te doen. Ook hiervoor zul je de wasmachine aan moeten sluiten op het zuiveringssysteem van de tank die het regenwater opvangt. Als dat klusje eenmaal is geklaard en je het opgevangen water gezuiverd hebt, kun je je kleding, handdoeken en vaatdoeken op een eenvoudige maar duurzame manier wassen. Superhandig!
Dat het veel regent in Nederland is nou eenmaal een feit. We kunnen erover klagen zoveel we willen, maar dat zal er echt niet voor zorgen dat het minder gaat regenen. Integendeel juist, het zal je het gevoel geven dat het meer regent dan dat het daadwerkelijk doet! Beter kunnen we maar gewoon proberen om er het beste van te maken. Zoals je ziet zijn er veel mogelijkheden om regenwater op te vangen. Ook als je een ondergrondse tank op dit moment nog een te grote investering vindt, zijn er nog veel kleinschalige mogelijkheden om regenwater op te vangen en opnieuw te gebruiken. Deze zou je dan ook zeker moeten overwegen.
Hoe denk jij over regenwater opvangen en hergebruiken? Doe je het al of zou je het in de toekomst willen gaan doen?
Laat het weten in een reactie!
hoi ik ben bezig met de kelder en wil daar een tank in de grond plaatsen en dan de wc de wasmachine en de vaatwasser er op aan te sluiten
alleen kan ik nergens een doe het zelf info vinden
hoeveel water er op ons dak terecht komt
en wat de kosten en de baten zijn van zo iets
wie weet hier b meer over
en wil dat delen
woon zelf in limburg
alle info is welkom
Leuk dat technische verhaal. Hoe doe ik dat ??? Dit is niet bepaald iets voor de kleine klusser. Jullie doen net alsof je het zelf zo maar allemaal kan regelen. Geef es aan waar ik op zoek moet gaan om dit gedaan te krijgen. Ideeen over maar door wie moet ik dit laten uitvoeren ??
@spee:
Een buffertank plaats je liever buiten. Je wilt geen lekkage of een ongelukje en dan in je kelder een inpandig zwembad terugvinden. Om dezelfde reden plaats je een pomp ook boven het hoogste waterniveau van je regenwater buffer, zo voorkom je hevelen.
@Sandra: gebruik deze twee zoektermen: regenzuil helofytenfilter.
De hoeveelheid water die je maximaal kunt opvangen, bereken je door het dakoppervlak (in vierkante meter) te vermenigvuldigen met de jaarlijkse neerslag in je regio, uitgedrukt in mm, dat kan je bij het KNMI vinden. Je kunt je waterverbruik vinden op de jaarafrekening van je waterleidingbedrijf. Je bepaalt zelf hoe lang je met regenwater wilt overbruggen als er geen regen valt. Een gezin verbruikt bijna een derde voor wassen, een derde voor doorspoelen van de WC en een derde voor andere doeleinden. Je kan ook overwegen om je afvalwater te reinigen met een helofytenfilter; dat is pas écht hergebruik.
Op basis van bovenstaande kan je berekenen hoe groot je waterput moet zijn. De gemiddelde neerslag in Nederland is 850 mm. Als we uitgaan van een dak van 100 vierkante meter valt er 850×100=85000 liter water op je dak. Daarvan verdampt een gedeelte en het duurt even voor je water in je put krijgt. In mijn ervaring ‘verlies’ je hiermee 3mm per regenbui. Laten we zeggen dat je netto 60.000 liter per jaar opvangt. Een gemiddeld Nederlands gezin gebruikt ongeveer 150.000 liter water per jaar (bron: NIBUD). Hiervan zou je dus 2/3 uit regenwater kunnen trekken; dat is 100.000 liter. Je ziet dat in dit voorbeeld neerslag de beperkende factor is (als je niet kunt besparen!).
Als je 150000 liter per jaar verbruikt, is dat ongeveer 420 liter per dag, waarvan 2/3, dus 280 liter, voor doeleinden die jij met regenwater wilt uitvoeren. Wil je 10 weken overbruggen (in 2019 was er een periode van 12 weken zonder neerslag), dan zal je een buffer van 280x7x10= 19600 liter, zo’n 20 kubieke meter, moeten aanleggen. Dat is groot; heel groot. Kostentechnisch kan je beter proberen te besparen.
Je kunt je waterverbruik verminderen door zuinig met water om te gaan; de wasmachine op halve wasjes in te stellen als je een halve was hebt, de stortbak van de WC optimaal af te stellen (een met water gevulde colafles in een oude stortbak bespaart bijvoorbeeld 1,5 liter per spoeling), een waterloos urinoir te plaatsen, waterbesparende douchekoppen en/of een douche timer te gebruike. Als je heel ver wilt gaan kan je een vacuüm toilet te installeren; zoals je in de (moderne) trein of in het vliegtuig vindt. Die gebruikt maar 0.5 liter per spoeling in plaats van 6-15 liter van een moderne- respectievelijk oudrwetse stortbak.
Afhankelijk hoe ver je wilt gaan kan je ook besluiten je afvalwater te zuiveren en her te gebruiken. Afvoer van WC water doe je liever via het riool, zo voorkom je dat ziektekiemen en andere ongezonde stoffen (pathogenen) in je watersysteem kunnen komen. Maar (laten we het beestje een naam geven:) huishoudwater is prima te maken uit afvalwater van douche en wasmachine; met een vetvanger en helofytenfilter. Je kan met zo’n eigen kringloop je waterverbruik reduceren tot wat je nodig hebt voor het overbruggen van een heel lange droge periode.
Omdat je voor douchen en wasmachine dit water kunt benutten (je moet dan niet van de douchestraal drinken ;-) ) zie je dat je meteen het grootste deel van je buffervolume kunt wegstrepen. Een buffer van een paar kubieke meter is voldoende omdat het water dat je verbruikt na een uur weer teruggevloeid is in je voorraadtank met huishoudwater. Alleen het toilet verbruikt dan nog huishoudwater, de rest keert in de kringloop terug. Dus bij een gewone WC heb je dan voor 10 weken maar een buffer van 10 kubieke meter nodig, bij gebruik van een vacuümtoilet kan je dat nog verder terugbrengen; met 2-5 kubieke meter moet je in staat zijn meer dan 10 weken te overbruggen.
Je moet wel voldoende ruimte hebben voor een helofytenfilter en buffers; vanaf 20 vierkante meter voor het ingraven van de putten (maar daar kan je je tuin bovenop aanleggen) en het filter zelf. In een nieuwbouwwlijk van Almere wordt dit al toegepast.
Andere tips:
Je hebt natuurlijk al een bladscheider in je hemelwaterafvoer gemonteerd dat je zo veel mogelijk rommel uit het water filtert voor het naar je buffer gaat. Wil je het water in je buffer ‘lekker’ houden zodat het niet gaat stinken of verkleuren, dan moet je het beluchten. Door een vijverbeluchting in een hoek van de buffer hangen zorg je voor ‘verbranding’ van organische verontreinigingen (restjes blad, vogelpoep, takjes, vuil uit de lucht dat op je zonnepanelen is terechtgekomen) en met de luchtstroom breng je ook circulatie van water in de buffer op gang.
Uiteraard sluit je de buffer af voor toegang door insecten, wormen, ander gedierte en wortels. Leg naast de aanzuigleiding naar je pomp ook een een mantelbuis neer voor lucht en elektra.
Je zult in alle gevallen een pomp moeten installeren die het water in de leiding van wasmachine, WC en douche op druk houdt; een hydrofoor met drukvat is niet nodig, er zijn regelaars die de pomp aanzetten en dus alleen stroom verbruiken als er water gevraagd wordt. Deze levert een constante druk, wat prettiger is dan een hydrofoor waarin de druk tijdens gebruik steeds wisselt.
Gebruik verschillende leidingsystemen voor verschillende soorten water. In veel huizen wordt koper of PEX-achtige leiding gebruikt voor leidingwater; gebruik dan bijvoorbeeld PP (polypropyleen) of tyleen leiding voor je regenwater. Op die manier kunnen leidingwater en regenwater nooit ongemerkt met elkaar vermengd worden.
Het is overigens VERPLICHT om de leidingen gescheiden te houden. Heb je een eigen watercircuit, en wil je dat bij kunnen vullen uit het leidingwater, dan moet het leidingwater minimaal 15 centimeter vrij naar beneden kunnen vallen en dit mag niet bijvoorbeeld in een kelder zijn, want dan zou bij vollopen van de kelder toch nog water in de leiding terug kunnen lopen… Hiervoor is speciaal een zg. break tank (onderbrekingsvat) voor te koop.
Regenwater wordt nog teveel als een last beschouwd terwijl het een geschenk van de natuur is. Door de klimaatverandering zullen we linksom of rechtsom het waterverbruik in Nederland moeten verminderen. Drinkwater komt hier bijna gratis uit de kraan en dat is een groot goed dat niet altijd op waarde wordt geschat.
hai ben hier
ik heb een tank van 1000 liter en een ton deze stinken erg als ze vol zijn hoe ga ik dat tegen. /
Graag zou ik een lijstje van bedrijven zien op ook een kostenplaatje te kunnen maken.