De hortensia is misschien wel een van de bekendste planten voor in de tuin. De prachtige grote bloembollen zijn een echte aanwinst voor iedere tuin! Zo kun je de statige planten gebruiken als erfafscheiding of kun je er op een originele manier je schutting mee opvrolijken. De hortensia kent veel verschillende soorten. In dit artikel zullen we je laten zien hoe je verschillende hortensiasoorten kunt herkennen en wat het verschil tussen de soorten is. Maar we zullen eerst beginnen met informatie over de hortensia in het algemeen.

Hortensia en hydrangea

Hortensia is de naam die wij geven aan het plantengeslacht Hydrangea. Binnen dit geslacht vallen onder andere wintergroene en bladverliezende struiken, klimstuiken en bomen. Van de hortensia zijn ontzettend veel verschillende soorten. Op dit moment zijn er zo'n honderd soorten bekend.
Hortensia's komen voornamelijk uit Amerika, China en Japan. Ondanks het feit dat je vaak duidelijk kunt zien dat je met een hortensia te maken hebt, kan de bloeiwijze per plant erg verschillen. Zo heb je hortensia's waarbij de bloemen keurig in bollen groeien, maar zijn er ook pluimhortensia's waarvan de bloemen in een pluimvorm groeien. Daarnaast verschilt het aantal bloemen in één grote bloem nogal eens van aantal. Sommige bollen zijn helemaal vol en bij de ander zie je alleen aan de rand wat bloemen.
Een bijzonder weetje is dat de randbloemen van een hortensia (de bloemen aan de rand van de bloembol) onvruchtbaar zijn. Zij hebben enkel het doel om insecten aan te trekken.
Hoewel deze fijne en onderhoudsvriendelijke plant in de 20e eeuw aan populariteit verloor, komt de hortensia de laatste jaren weer helemaal terug! Hieronder vind je acht van de meest bekende soorten hortensia's.

Hortensiasoorten herkennen

De hortensia kent veel verschillende soorten. Hieronder vind je de meest bekende en gangbare soorten op een rijtje. Welke heb jij in je tuin of welke zou je graag willen hebben? Ontdek het hier!

1. Hydrangea arborescens

Hydrangea arborescens
Deze hortensia wordt ook wel ‘Annabelle' genoemd. De grote, halve bollen met mooi witte bloemen vallen direct op. De bollen kunnen een maximale doorsnede krijgen van ongeveer twintig (!) centimeter.

Deze hortensia vindt het niet op iedere plek in de tuin even fijn. De grote bladeren zijn dun en de witte bloemen zijn kwetsbaar wanneer de plant de hele dag in de volle zon staat. Het is vooral aan de raden de plant zo neer te zetten dat hij tijdens de warme uurtjes in de schaduw staat. Een uitzondering op die regel is van toepassing wanneer je beschikt over een goede, vochtige bodem of meerdere hortensia's bij elkaar plaatst. Op de manier heeft de plant genoeg vocht tot zijn beschikking.
De Annabelle moet ieder jaar minimaal één keer gesnoeid worden, het liefst in april. Je snoeit de struik weg tot ongeveer 10 centimeter boven de grond. Snoeien in het najaar wordt sterk afgeraden. Kans op bevriezing in de winter is groot en de Annabelle kan hier niet zo goed tegen. Mocht je de plant toch wat willen bijwerken, laat dan minimaal 50 tot 60 centimeter staan.

2. Hydrangea paniculata

Pluim
De Hydrangea paniculata wordt ook wel de pluimhortensia genoemd. Dit omdat de bloemen in een pluim gevormd zijn. Ook worden de witte pluimhortensia's wel schapenkophortensia's genoemd.
De kleur van de pluimhortensia kun je beïnvloeden door de zuurgraad in de grond aan te passen. Wanneer je een roze bloem wilt moet je wat extra kalk strooien, bij een zuurdere grond zullen de bloemen blauw of wit kleuren. De bloempluimen kunnen maar liefst 25 tot 30 centimeter groot worden en bloeien van juli tot en met oktober.
In halfschaduw of volle zon heeft deze hortensia het prima naar zijn zin. Zorg wel voor extra bewatering wanneer de plant in de volle zon staat, dan zal hij het prima doen! Wanneer de herfst begint zullen de bloemen vanzelf roze kleuren om vervolgens te verdorren.
Tip: Laat de pluimen aan de plant zitten tijdens de winter. Vogels zijn blij met de insecten die zich erin verschuilen en als er sneeuw valt geeft dat een leuk gezicht op die pluimen.

3. Hydrangea quercifolia

Eikenblad
De Hydrangea quercifolia is een wat minder bekende hortensia. Ook deze hortensia heeft pluimen als bloemen, maar is goed te onderscheiden wanneer je op de bladeren let. De bladeren van de Hydrangea quercifolia lijken op het blad van de eikenboom. Om die reden wordt deze hortensia ook wel de eikenbladhortensia genoemd. De bladeren kleuren, in tegenstelling tot de bladeren van de andere hortensia's, rood in de herfst.
De plant wordt ongeveer 140 tot 160 centimeter hoog. Probeer, ook als je de plant lager wilt houden, zo weinig mogelijk te snoeien. Ook al bevordert het regelmatig snoeien de groei van de plant, de bloei van de eikenbladhortensia wordt hierdoor tegengehouden. Dit komt doordat de knop voor de nieuwe bloem zich ophoudt onder de oude bloem. Wanneer je de oude bloemen afknipt, knip je dus automatisch de bloemen voor het volgende seizoen weg.

4. Hydrangea aspera

Hydrangea aspera
Dit is een bijzondere hortensia. In tegenstelling tot de rest is de bloembol niet volledig gevuld met kleine bloemen. In plaats daarvan zijn er ongeveer tien witte randbloemen te vinden. De bloem is kleurvast, wat inhoudt dat deze niet verkleurt naarmate de grond een andere zuurgraad krijgt. Zowel het paars als het wit blijven dus altijd zo. Het bijzondere aan deze hortensia is dat de bladeren sterk behaard zijn. Hierdoor krijgen ze een grijze gloed, waar de paarse bloemen prachtig tegen afsteken. Door de haartjes op de bladeren wordt deze hortensia ook wel fluweelhortensia genoemd.
Om deze hortensia zo mooi te houden is het aan te raden een verjongingssnoei toe te passen. Dit houdt in dat je enkele oudere of verzwakte takken tot net boven de grond snoeit. Als je dit ieder jaar met de oudere of verzwakte takken doet verjong je de fluweelhortensia automatisch. De Hydragea aspera wordt ook wel boomhortensia genoemd, omdat de plant tot vier meter hoog kan worden.

5. Hydrangea anomala

Klim hortensia
De Hydrangea anomala is een klimmende hortensia. De algemene benaming is dan ook klimhortensia. Het is een fijne plant die weinig eisen stelt. Voor een klimplant is het goed te weten dat de hechtwortels de muren niet beschadigen. Je kunt deze hortensia dus gerust tegen je huis op laten groeien. Let er wel op dat de klimhortensia een snelle groeier is als deze eenmaal groter is dan één meter!
Mocht je niet opzoek zijn naar een klimplant maar juist naar een bodembedekker, dan is de klimhortensia ook de perfecte hortensia om te kiezen. Zowel in de zon, halfschaduw en schaduw vermaakt deze plant zich prima. Snoeien wordt afgeraden; gewoon lekker laten groeien dus!

6. Hydrangea macrophylla

Boerenhortensia
De meest bekende hortensia van allemaal is deze Hydrangea macrophylla. Terwijl de naam je misschien weinig zegt, is dit dé hortensia die bedoeld wordt wanneer we over hortensia's praten. Een andere naam voor de Hydrangea macrophylla is de boerenhortensia. De plant heeft mooie bolvormige bloemen die in het wit, rood, roze, dieproze, blauw en paars te verkrijgen zijn, én in alle kleurschakeringen daartussen. De kleur van de bloemen is daarnaast nog wel afhankelijk van de zuurgraad in jouw grond.
Wanneer je een mooie blauwe hortensia koopt en je zet hem in een minder zure grond, dan kun je verwachten dat hij zijn krachtige blauwe kleur verliest en misschien zelfs roze wordt. Om je plant mooi blauw te houden kun je het best tuinturf toevoegen in het plantengat. Voor een mooie roze kleur voeg je extra kalk toe aan de grond, hierdoor neemt de zuurgraad juist af.
Ook voor deze hortensia is het af te raden de gehele plant kort te snoeien. Ook hier is verjongen de beste aanpak, waarbij je ieder jaar maar één derde van de plant snoeit.

7. Hydrangea serrata

Serrata
Wanneer de Hydrangea serrata genoeg zonuren krijgt (ja, deze hortensia mag in de volle zon!) kunnen de bladeren, net als die van de eikenbladhortensia, rood kleuren in de herfst. Dit geeft de plant een mooi onderscheidend karakter. De bladeren zijn in tegenstelling tot de bladeren van de eikenbladhortensia fijner en puntiger. De Hydrangea serratai wordt ook wel berghortensia genoemd. Dit komt doordat de plant voornamelijk voorkomt in de bergstreken van Japan.
De berghortensia is ook een fijne toevoeging aan de tuin aangezien deze net wat eerder bloeit dan de meeste andere planten zullen doen. Hierdoor krijg je al vroeg in het jaar bloemen in de tuin. Door de rode kleur van de bladeren in de herfst heb je op deze manier bijna het hele jaar rond een fijne, kleurrijke plant in de tuin.

8. Hydrangea heteromalla

HeteromallaFoto: Peganum
De Hydrangea heteromalla komt uit China en is verwant aan de pluimhortensia. Dit is echter niet bij iedere Hydrangea heteromalla terug te zien. Een enkeling heeft echter maar een duidelijke pluimvorm zoals de pluimhortensia. Bij de overige soorten zul je wat beter moeten kijken om de pluimvorm te zien.
Deze hortensia onderscheidt zich van de rest door zijn bladeren. Deze staan in de meeste gevallen fier overeind en hebben soms knalrode randen. Om die mooie bladeren te beschermen moet je deze hortensia wel in de (half)schaduw planten. Te veel zon zorgt al snel voor verbranding van de bladeren.

Inspiratie voor je tuin met hortensia's

Heb je mooie hortensia's gezien en ben je enthousiast geworden? Hieronder vind je een aantal tuinen waarin de hortensia's zich op hun best laten zien. Wellicht zit er goede inspiratie tussen voor jouw tuin!

1. Een weelderige voortuin

Inspiratie hortensia voortuinFoto: brinktuinen.nl
Of je nu een grote of kleine voortuin hebt, hortensia's staan er altijd goed. Misschien kun je zelfs zeggen dat ze in een kleinere voortuin nog beter tot hun recht komen, zoals in de tuin hierboven. Door het kleine formaat van de tuin lijkt de prachtige hortensia nog groter en weelderiger dan hij al is. Wat hier leuk is gedaan is het mixen van verschillende planten en kleuren. De witte hortensia's (Hydrangea paniculata) staan groot en prominent in het midden, met daaromheen een blauw/paarse rand van lavendel en om het af te sluiten het frisse groen van de buxushaag.

2. Een sprankelende bloempot

Inspiratie hortensia bloembak
Hortensia's in de tuin hoeven niet altijd letterlijk ín de tuin te staan. Wat dacht je van deze grote bloempot? De bolvormige bloemen van de hortensia (Hydrangea macrophylla) wekken het idee er een enorm boeket in de tuin staat. Het geeft op deze manier weer eens een ander gevoel dan planten die ‘los' in de tuin staan.

3. Een donzige erfafscheiding

Inspiratie hortensia erfafscheiding
Deze prachtige grote hortensia's (Hydrangea arborescens) vormen samen een donzige erfafscheiding. Door de mooie hoogte van de plant is het een bijzondere afscheiding geworden. Het wit van de hortensia is zo puur en het groene gazon ligt er zo strak bij dat je bijna niet kunt geloven dat het echt is! De witte bollen lijken wel watten, wat deze afscheiding echt donzig maakt.

Heb jij één of meerdere van deze soorten hortensia's in de tuin? En welke is jouw favoriet?
Laat het weten in een reactie!