Tuinvogels herkennen in Nederland

In de tuin zul je ongetwijfeld weleens bezoek krijgen van vogels. Ook op balkons zijn deze dieren regelmatig te gast. In Nederland kennen we verschillende vogelsoorten die in onze tuinen te spotten zijn. Deze vogels noemen we ook wel tuinvogels. Vogels in de tuin herkennen is natuurlijk erg leuk! Zo weet je precies welke vogel jouw tuin zo vaak bezoekt.

In dit artikel hebben we daarom 27 tuinvogels voor je op een rij gezet. Deze vogels komen regelmatig voor in en rondom de Nederlandse tuinen en balkons.

Vogels in de tuin herkennen: tuinvogels in Nederland op een rij

Vogels in de tuin herkennen is een leuke sport. Heel Nederland heeft de volgende vragen:

• Wat is dat hele kleine bruine vogeltje in de tuin?
• Wat is die gele vogel? En is die zeldzaam?
• Die vogel met die kuif, hoe heet die ook alweer?
• Die groene papegaai achtige vogels, waar komen die vandaan?
• Welke vogel heb ik nou gezien?

Houd dit artikel bij de hand voor het geval je weer een nieuwe vogelsoort spot in jouw tuin. Je kunt aan de hand van deze lijst 27 vogels in de tuin herkennen! Zo word jij een echte vogelspotter en kun je precies bijhouden wie jouw tuin of balkon zoal bezoeken.

Wil je meer vogels naar je tuin lokken? Lees dan ons artikel met tips over hoe je vogels naar je tuin lokt.

Ook heel leuk: een boekje om vogels in de tuin te herkennen

Als je het leuk vindt om nog meer te lezen over de vogels die je in jouw tuin kunt vinden, dan is een goed vogelboek misschien wel iets voor jou. We hebben er voor het gemak een paar goede geselecteerd. Bekijk hier de vogel herken boeken.

De lijst met 27 vogels

Een aantal vogels heeft een rood gevarendriehoekje bij hun naam staan. Dit betekent dat deze vogels op de rode lijst van Nederlandse vogels staan. Het aantal van deze vogelsoorten neemt in Nederland sterk af.
Het tekentje ziet er zo uit:  

 

1. Appelvink (Coccothraustes coccothraustes)

De appelvink wordt ook wel de krachtpatser onder de vinken genoemd. Deze benaming heeft hij te danken aan zijn bovengemiddelde formaat, sterke snavel en typerende stierennek.

De appelvink herkennen

• Kegelvormige snavel (die bij mannetjes appelvinken in het voorjaar blauw kleurt);
• Dikke oranje-bruine kop met een grijze nek;
• Aan de korte staart zit een witte eindband;
• Op de vleugels vind je witte banden en blauwe uiteinden.

2. Bonte vliegenvanger (Ficedula hypoleuca)

Deze kleine zangvogel is bezig met een sterke opmars vanuit Centraal-Europa. Je kunt hem dan ook steeds vaker in Nederland spotten, voornamelijk in het oosten van ons land. De bonte vliegenvanger broedt graag in nestkasten en zul je vooral in boomkruinen zien.

De bonte vliegenvanger herkennen

• Mannetje: bruingrijs tot zwart op de bovenzijde, een kleine witte vlek op het voorhoofd;
• Vrouwtje: bruin op de bovenzijde en geen witte vlek op het voorhoofd;
• De onderkant is helderwit;
• Een witte rand op de vleugel.

3. Boomklever (Sitta europaea)

Dit mooie vogeltje heeft zijn naam te danken aan de manier waarop hij zowel omhoog als omlaag over een boomstam loopt. De boomklever broedt in holen en maakt de ingang hiervan kleiner door deze gedeeltelijk dicht te metselen. Zo houden ze grotere vogels op afstand.

De boomklever herkennen

• Klein van stuk zonder duidelijke nek;
• De bovenzijde is blauwgrijs, de onderzijde oranjebruin;
• Opvallend zijn de zwarte strepen horizontaal over zijn kop.

4. Boomkruiper (Certhia brachydactyla)

De spitse snavel die je op de foto ziet, gebruikt de boomkruiper om gemakkelijk insecten uit spleten in de boombast te peuteren. De boomkruiper klimt spiraalsgewijs omhoog langs de boomstam.

De boomkruiper herkennen

• Klein van stuk (12 centimeter);
• Bovenzijde is bruin gestreept en valt weg tegen schors;
• Onderzijde is roomwit;
• Opvallend is de sterk gebogen snavel.

5. Ekster (Pica pica)

Vogels in de tuin herkennen gaat een stuk gemakkelijker wanneer je de ekster als doel hebt. De ekster is een opvallende verschijning en intelligente vogel. Eksters zijn ontzettend nieuwsgierige vogels en ze onderzoeken de wereld dan ook graag.

De ekster herkennen

• Een zwart met wit verenkleed;
• De vleugels vertonen een blauwe metaalglans;
• De staart vertoont een groene metaalglans;
• Glans is afhankelijk van het lichtinval.

6. Gaai (Garrulus glandarius)

De gaai staat ook wel bekend als de Vlaamse gaai. Deze gaai was van oorsprong een schuwe vogel die zich voornamelijk in het bos ophield. De gaai raakt echter steeds meer aan de mens gewend en is nu ook vaker in de stad te vinden. Gaaien zijn echte alarmmakers en vele andere vogelsoorten reageren op hun krassende alarm.

De gaai herkennen

• Boven- en onderzijde voornamelijk grijsbruin/roze;
• Kruin is grijs-wit gestreept;
• Opvallend kenmerk zijn de blauw-zwart gestreepte vleugels;
• Stuit kent een grote witte vlek.

7. Groene specht (Picus viridis)

De groene specht is een bekende standvogel. Dit houdt in dat hij gedurende de winter dicht in de buurt blijft van zijn broedplaats. Vogels in de tuin herkennen is ook met betrekking op de groene specht relatief gemakkelijk. De rode kruin is niet te missen!

De groene specht herkennen

• Opvallend rode kruin, zwart rondom de ogen;
• De snor-streep is bij mannetjes rood en bij vrouwtjes zwart;
• Bovenzijde is groen met een gelige stuit;
• Onderzijde is grijs-groen.

8. Groenling (Chloris chloris)

Nog een groene vogel die je in de tuin kunt herkennen, is de groenling. Heb je voldoende dichte stuiken in de buurt? Dan is de kans groot dat de groenling zich bij jou thuis voelt. Het is een echte zaden-eter. Hierbij komt de korte, sterke snavel goed van pas.

De groenling herkennen

• Dikke kop met grijze wangen, stierennek;
• Voornamelijk groen-grijs verenkleed;
• De onderkant neigt naar geel;
• In de vleugel en staart vind je duidelijk de gele kleur terug.

9. Grote bonte specht (Dendrocopus major)

Nog een opvallende verschijning in de tuin is de grote bonte specht. Zijn prachtige verenkleed met rode accenten is haast niet te missen. De grote bonte specht komt vaker voor dan de groene specht. Je zult ze voornamelijk op zachte houtsoorten aantreffen zoals bijvoorbeeld de berk.

De grote bonte specht herkennen

• Zwart pak, twee grote ovale schoudervlekken;
• Uiteinden vleugels zwart-wit gestreept;
• Onderzijde is wit met een opvallend rode stuit;
• Mannetje heeft een rood achterhoofd, bij een vrouwtje is dit zwart.

10. Grote lijster (Turdus viscivorus)

Woon je aan de rand van een park of bos? Dan is de kans groot dat één van de vogelsoorten omtrent vogels in de tuin herkennen een grote lijster zal zijn. Wanneer ze op zoek gaan naar eten doen ze dit op open plekken, hierdoor laten ze zich goed spotten. Wees echter wel stil, de grote lijster is een schuwe vogel.

De grote lijster herkennen

• De bovenzijde is grijs-bruin;
• De onderzijde opvallend gevlekt;
• De staart is relatief lang.

11. Heggenmus (Prunella modularis)

Verwar de heggenmus niet met de huismus. Al zijn ze familie, de heggenmus is een stuk lastiger te spotten. Dit komt door zijn geheime bestaan in heggen en dichte struiken. Een heggenmus zul je overigens niet snel zien vliegen, ze scharrelen liever over de grond op zoek naar voedsel.

De heggenmus herkennen

• Onopvallend bruin-grijs verenkleed, vergelijkbaar met de huismus;
• Onderscheidt zich van de huismus door blauw-grijze kop en spitse snavel.

12. Houtduif (Columba palumbus)

De houtduif is de grootste en meest voorkomende duif in Nederland. Deze duif komt in steden voornamelijk voor in tuinen en parken. Daarnaast is de houtduif ook in het buitengebied op akkers te vinden. Opvallend aan de houtduif is zijn ritmische gekoer.

De houtduif herkennen

• Kenmerkend voor de houtduif is de witte vlek in de nek;
• Grijs-paarse kop;
• Bovenzijde is voornamelijk grijs;
• Onderzijde is bruin-roze van kleur;
• Uiteinde van de staart is zwart gekleurd.

13. Huismus (Passer domesticus)

Ondanks dat de huismus niet weg te denken lijkt uit onze lijst met tuinvogels, gaat het niet goed met deze kleine vogel. De aantallen lopen zo snel terug dat de huismus op de rode lijst voor vogels is beland.

De huismus herkennen

• Vrouwtjes hebben een egaal bruin verenkleed;
• Mannetjes hebben kenmerkende zwarte bef;
• Mannetjes hebben grijze wangen en zwarte snavel in de zomer;
• De zijden van de mannetjes zijn kastanjebruin.

14. Kauw (Corvus monedula)

Deze intelligente, luidruchtige en gedrongen vogel heeft de afgelopen jaren een opmars gemaakt. De kauw is niet meer weg te denken uit de tuin en hij kan ook steeds beter zijn weg vinden in de stad. Kauwen hebben als liefdespaar een band voor het leven en zijn zo goed als onafscheidelijk.

De kauw herkennen

• Donkergrijs verenkleed;
• Het voorhoofd is zwart met een grijze kop;
• Korte snavel en een opvallende grijs-witte iris.

15. Koolmees (Parus major)

Vogels in de tuin herkennen lukt je vast wanneer je de koolmees voorbij ziet komen. Dit kleine vogeltje is één van de bekendste tuinvogels van ons land. Zijn opvallende gele borst en gezang maken dat we deze kleine vogel ondanks zijn formaat niet snel over het hoofd zien.

De koolmees herkennen

• Zwarte kop met opvallende witte wangen;
• Bovenzijde groenachtig;
• Onderzijde typerende gele kleur met zwarte streep over de borst;
• Op de vleugels bevindt zich een witte band.

16. Kuifmees (Lophophanus cristatus)

De kuifmees komt vrijwel nergens anders voor dan binnen Europa. Dit is een zeldzaamheid binnen de vogelwereld. De kuifmees blijft het hele jaar door in zijn broedgebied en is daardoor een echte standvogel.

De kuifmees herkennen

• Uiteraard is de prachtige kuif het herkenningspunt voor de kuifmees;
• De bovenzijde is grijs-bruin;
• De onderzijde is licht van kleur en doet denken aan iets wits wat vuil is geworden.

17. Merel (Turdus merula)

Tijdens het ‘vogels in de tuin herkennen' zie je ongetwijfeld de merel voorbij komen. Dit is namelijk de bekendste broedvogel van Nederland. Merels maken graag lawaai en slaan alarm als er katten in de buurt zijn. Eieren en kuikens vallen namelijk vaak ten prooi aan katten. Dit heeft onder andere te maken met de zichtbaarheid van de nesten.

De merel herkennen

• Het mannetje is te herkennen aan zijn zwarte verenkleed en opvallende oranje snavel;
• Het vrouwtje is donkerbruin met een licht gestreepte borst;
• De staart van de merel is kort.

18. Pimpelmees (Cyanistes caeruleus)

De pimpelmees is net zo bekend als de koolmees en de twee worden vaak door elkaar gehaald. In de winter komt de pimpelmees graag dichter bij de huizen om te snoepen van vetbollen. De zang van de pimpelmees wordt omschreven als een zilveren glimlachje.

De pimpelmees herkennen

• Lichtblauw petje, witte wangen en een brede donkerblauwe lijn in de nek;
• Het voorhoofd is wit en vanaf de ogen loopt er een zwarte streep naar achteren;
• De borst is geel, maar minder fel dan die van een koolmees;
• Verder groene en blauwe kleuren op de bovenzijde.

19. Roodborst (Erithacus rubecula)

Wie kent dit mooie kleine vogeltje nu niet? De roodborst is nieuwsgierig van aard en gaat graag op ontdekking uit. Daarbij zijn ze goed van vertrouwen, waardoor ze vaak in de buurt van huizen gezien worden.

De roodborst herkennen

• De onderkant van de kop, kin, keel en borst hebben een oranje-rode kleur;
• De kop is verder bruin-grijs;
• De bovenzijde is bruin-grijs;
• De onderzijde is bruin;
• Opvallend zijn de in verhouding grote ogen.

20. Spotvogel (Hippolais icterina)

De spotvogel komt in de zomer drie maanden naar Nederland om te broeden. De aantallen lopen echter terug, mogelijk door het afnemen van zijn favoriete onderkomen: landbouwgebied met hagen, houtwallen en bosranden.

De spotvogel herkennen

• Bovenzijde is grijs-groen;
• Onderzijde is licht- tot citroengeel.

21. Spreeuw (Sturnus vulgaris)

Spreeuwen zijn opvallende vogels die een verschillend verenkleed dragen in de winter- en zomermaanden. Opvallend zijn de grote groepen spreeuwen die zich in de winter verzamelen bij grote slaapplaatsen. Zulke groepen zijn erg indrukwekkend (en lawaaierig) om te zien (en horen).

De spreeuw herkennen

• Wintermaanden: een mooi zwart verenkleed met paars-groene gloed en opvallende witte spikkels;
• Zomermaanden: een zwart verenkleed met een paarse, groene en blauwe gloed;
• Lange spitse snavel.

22. Staartmees (Aegithalos caudatus)

Dit kleine bolletje is erg sociaal en trekt graag met een groepje andere staartmezen door de tuinen. Mocht er onverhoopt een staartmees van de groep achterblijven, dan wachten ze rustig tot ze weer compleet zijn. Dit vinden wij misschien wel de liefst uitziende tuinvogel van deze lijst!

De staartmees herkennen

• Het is net een bolletje pluis met een staart eraan;
• Witte kop met zwarte lijnen;
• Bovenkant is bij de schouders roze;
• Onderzijde is lichtroze en wit;
• Vleugels en staart hebben zwarte en witte veren.

23. Turkse tortel (Streptopelia decaocto)

Slechts iets meer dan eeuw komt de Turkse tortel voor in West-Europa. Doordat de tortel wel vijf broedsels per jaar grootbrengt, heeft deze soort zich razendsnel verspreid. De Turkse tortel is tegenwoordig een algemeen voorkomende vogel die ook in veel tuinen te vinden is. De tortel is bijna altijd met z'n tweeën.

De Turkse tortel herkennen

• Kleiner van formaat dan de houtduif;
• Elegante duif met een zwarte band in de nek;
• Gehele verenkleed is bruin-grijs van kleur;
• Ogen zijn opvallend rood gekleurd.

24. Vink (Fringilla coelebs)

Deze lijst voor vogels in de tuin herkennen begon met de appelvink. Daar vertelden we al dat deze familie is van de vink en hier is dan de vink zelf! De vink komt voornamelijk voor in hoog Nederland. Dit houdt in dat de kans om een vink te spotten het grootst is in het oosten en zuid-oosten van ons land.

De vink herkennen

• Roestkleurige wangen en borst;
• Blauw-grijze kop;
• Bovenzijde is bruinig;
• Op de vleugels zijn twee witte strepen zichtbaar.

25. Winterkoning (Troglodytes troglodytes)

De winterkoning is een klein vogeltje en de kleinste broedvogel van Europa. Opvallend is zijn kleine staart die vaak verticaal omhoog staat. Ondanks zijn formaat, is de winterkoning luider dan je denkt. Zijn zang is erg opvallend en explosief. Waar zijn naam wellicht anders doet vermoeden, is de winterkoning het gehele jaar in Nederland aanwezig.

De winterkoning herkennen

• Klein van stuk (9,5 centimeter);
• Korte staart die rechtovereind staat;
• Bovenzijde rood-bruin met strepenpatroon;
• Onderzijde bruin-wit.

26. Zanglijster (Turdus philomelos)

De zanglijster houdt ontzettend van slakken. Deze lijster staat er dan ook om bekend slakkenhuisjes op stenen en tegels stuk te slaan. Zo komen ze makkelijker bij het vlees. De zanglijster zingt graag voluit en met gevarieerde strofen.

De zanglijster herkennen

• Kleine, compacte lijster in vergelijk met zijn soortgenoten;
• Bovenzijde is donkerbruin met lichte tonen;
• Onderzijde is wit met bruine tonen.

27. Zwarte kraai (Corvus corone)

De zwarte kraai is de meest voorkomende kraaiensoort in Nederland. De kraai heeft door de verschillende mythes en problemen over het algemeen geen goed imago. Dit terwijl we hier juist met een intelligente en vindingrijke vogel te maken hebben.

De zwarte kraai herkennen

• Geheel pikzwart verenkleed;
• Donkere snavel met stompe punt;
• Zwarte poten;
• Is groter en donkerder dan de kauw.

 

---

Jij kunt nu als geen ander vogels in de tuin herkennen! Na het lezen van dit artikel moeten deze 27 vogelsoorten voor jou geen geheimen meer hebben.

Wil je meer vogels in je tuin? Door een mooi vogelhuisje op te hangen of een mooi voederplankje neer te zetten, kun je heel erg goed vogelspotten. Het is ook nog eens fijn voor de vogels.

Deel jouw ervaringen met het spotten en de soorten die jouw tuin bezoeken in de reacties hieronder.
Ga jij vogels spotten? Welk van deze vogels bezoekt jouw tuin weleens? We zijn benieuwd!