Insecten… Krijg jij ook al de kriebels als je er alleen maar aan denkt? En heb jij ze liever ook niet in je tuin? We snappen het heel goed, want insecten zien we nou eenmaal niet graag in onze tuin. Toch zijn er insecten die heel nuttig kunnen zijn voor de natuurlijke balans in je tuin. Daarom zou het dus ook eeuwig zonde zijn om deze te bestrijden. In dit artikel vertellen we je welke nuttige insecten in de tuin voorkomen en welke functie ze eigenlijk vervullen. Daarnaast vertellen we je hoe je nuttige insecten in de tuin aan kunt trekken. Na het lezen van dit artikel zul je met hele andere ogen naar de insecten in je tuin kijken!

Nuttige insecten in de tuin

Insecten in de tuin zijn zoals gezegd lang niet allemaal ongewenst. Zo zijn er verschillende insecten die een bijdrage leveren aan de bestrijding van andere beestjes die wel schadelijk zijn en er zijn insecten die bloemen bestuiven of het stuifmeel van bloemen verspreiden. We zetten een aantal nuttige insecten in de tuin voor je op een rijtje.

1. Lieveheersbeestjes

Lieveheersbeestje

Lieveheersbeestjes zien er niet alleen heel schattig uit, maar ze kunnen ook nog eens heel nuttig zijn om in je tuin te hebben. Wist je dat lieveheersbeestjes eigenlijk gewoon kevers zijn? Ze hebben namelijk net als alle andere kevers een stevig dekschild. Door de stevigheid werkt dit schild als een bescherming, omdat ze hun pootjes hieronder kunnen intrekken.

De kleuren op het schild zijn meestal rood, geel, zwart of wit en het schild is vaak bezaaid met stippen. Deze stippen zeggen, in tegenstelling tot wat vaak gezegd wordt, niets over de leeftijd van het lieveheersbeestje, want lieveheersbeestjes worden vaak maar één jaar. Als een lieveheersbeestje in gevaar denkt te zijn scheidt hij een gele vloeistof af, waarmee het zijn aanvallers soms af weet te schrikken.

Sommige lieveheersbeestjes zijn goed voor de tuin, omdat ze een bijdrage leveren aan de bestrijding van verschillende soorten luizen, tripsen en mijten. Dit is namelijk hun voedingsbron. Helaas zijn niet alle soorten even nuttig. In tegenstelling tot de lieveheersbeestjes die zich voeden met luizen, tripsen en mijten zijn er ook soorten die zich voeden met schimmels of planten. Deze lieveheersbeestjes worden als minder nuttige insecten in de tuin gezien.

2. Vlinders

Vlinder

Deze prachtige insecten wil je natuurlijk niet alleen in je tuin hebben omdat ze nuttig zijn, maar ook omdat ze er zo mooi uitzien. De verschillende soorten vlinders hebben allemaal erg uiteenlopende kleuren op hun vleugels. De ene soort heeft heel opvallend gekleurde vleugels, terwijl de andere soort er iets minder uitbundig uitziet. Naast het feit dat de vlinder er mooi uitziet, doet hij ook nog eens geen vlieg kwaad; hij steekt of bijt mensen niet. Geen wonder dat we hem zo graag in de tuin zien!

Vlinders zijn nuttige insecten in de tuin, omdat ze een rol spelen in het bestuivingsproces van planten. Echter zijn de larven van vlinders, ook wel rupsen genoemd, minder geliefd bij veel tuinliefhebbers. De reden hiervoor is dat rupsen zich voeden met planten.

Mogelijk brengen ze dus een hoop schade toe aan de planten in jouw tuin. Toch kunnen rupsen ook een nuttige functie hebben. Rupsen zijn namelijk een belangrijke keten in de voedselhiërarchie. Voor veel vogels is de rups een belangrijke voedingsbron. Misschien moet je daarom nog eens goed overwegen of je de rupsen in je tuin wel wil bestrijden.

3. Solitaire bijen

Solitaire-bij

Solitaire bijen leven in tegenstelling tot andere bijensoorten niet in een grote groep, maar doen de dingen die ze doen liever op zichzelf. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan het bouwen van een nest en het zoeken naar eten. Nog een verschil tussen solitaire bijen en andere bijensoorten is dat solitaire bijen een kleinere angel hebben. Deze kan vaak niet door de huid van mensen heen.

aarnaast steken de vrouwelijke solitaire bijen relatief weinig, omdat ze geen kolonie hebben die ze hoeven te verdedigen. Mannetjesbijen hebben geen angel. Afgezien van de verschillen in leefpartners en de grootte van de angel, komen de leefwijzen van solitaire bijen en andere bijensoorten erg met elkaar overeen.

Solitaire bijen zijn goed voor de tuin, omdat ze bestuiving van bloemen mogelijk maken. Als een solitaire bij zich voedt met de nectar van een bloem blijft er stuifmeel aan de achterpoten hangen. Dit wordt weer afgegeven als de bij naar een andere bloem van dezelfde soort vliegt om ook daar van de nectar te snoepen. Bijen blijven meestal bij dezelfde soort bloem, totdat alle nectar op is. De bestuiving vindt dus ook altijd plaats met nectar van dezelfde soort bloem.

4. Gaasvliegjes

Gaasvliegje

Kende je het gaasvliegje al? Dit is een klein vliegje met opvallend grote, transparante vleugels en een klein en smal lijfje. De vliegjes worden ongeveer twee centimeter groot, maar hebben een spanwijdte van wel drie centimeter. De vleugels zijn erg dun en doorzichtig en er lopen kleine aderen doorheen, waardoor ze ook wel op gaas lijken.

Daar komt dus ook de naam van het gaasvliegje vandaan. Gaasvliegjes hebben erg opvallende ogen met een metaalachtige glans. Om deze reden worden ze ook wel eens ‘goudoogjes' genoemd. De vliegjes leven graag in kleine hoekjes, kiertjes of gleufjes van bomen of muren van huizen en zijn vooral 's nachts actief. Gaasvliegjes worden aangetrokken door licht en daarom wil het nog wel eens gebeuren dat ze in de winter je huis binnen vliegen. Je kunt ze gelukkig gemakkelijk via de ramen weer naar buiten laten.

Het fijne aan gaasvliegjes in de tuin is dat zowel de larven als de vliegjes erg nuttig zijn. De larven van gaasvliegjes eten bijvoorbeeld bladluizen en ook de volwassenen houden hier wel van. Zo zorgen ze er dus mede voor dat je planten er goed uit blijven zien. De volwassen vliegjes eten daarnaast ook nog nectar en stuifmeel.

5. Sluipwespen

Sluipwesp

De sluipwesp is een erg bekende insectensoort. Sluipwespen hebben een smalle bouw en erg lange voelsprieten. Veel mensen denken dat een sluipwesp een angel heeft, maar dit is in werkelijkheid een legboor. Dit is een soort buis waarmee insecten eitjes kunnen leggen.

Sluipwespen zijn erg nuttige insecten in de tuin. Wat de naam al een beetje doet vermoeden, blijkt ook waar te zijn: sluipwespen zijn echte gluiperds. Ze eten graag bladluizen en witte vliegen. Ze hebben de gewoonte om hun prooi van binnenuit leeg te eten, zodat ze vervolgens hun eitjes in het lege omhulsel van het opgegeten insect kunnen leggen. Ze doen dit door de legboor door de huid van hun prooi te steken, het insect vervolgens leeg te zuigen en de eitjes er dan in te leggen. Insecten die dit doen, worden ook wel parasitoïden genoemd.

Ze worden dan ook regelmatig ingezet als men bijvoorbeeld bladluizen wil bestrijden zonder chemische middelen. Het meest vriendelijke insect kun je dit dus zeker niet noemen, maar de sluipwesp houdt je tuin wel vrij van schadelijke insectensoorten en dat is voor een echte tuinliefhebber zoals jij natuurlijk heel veel waard!

6. Zweefvliegen

Zweefvliegje

Als je niet beter wist zou je haast zeggen dat dit een wesp is. Hoewel het diertje er sprekend op lijkt, is het geen wesp maar een zweefvliegje. De zweefvliegjes doen zich echter wel voor als bijen en wespen en daarom worden ze ook wel eens fopwespen of bijvliegen genoemd. Hoe de zweefvliegjes er uit zien en welke gelijkenissen ze hebben met bijen en wespen is afhankelijk van de soort. Je kunt zweefvliegen van échte bijen en wespen onderscheiden door het aantal vleugels te tellen. Bij zweefvliegen zijn dit er namelijk twee, terwijl het er bij bijen en wespen vier zijn.

Zweefvliegjes zijn nuttig in de tuin, omdat ze, net als de solitaire bij, van nectar en stuifmeel leven. Dit is hun voornaamste voedingsbron en daarom zul je ze vaak op bloemen vinden. De larven eten in tegenstelling tot de volwassen zweefvliegjes veel bladluizen. Zweefvliegjes worden veel gebruikt in de tuinbouw om schadelijke insecten te bestrijden, dus als je ze in je tuin ziet hoef je ze niet weg te jagen.

7. Oorwormen

Oorworm

Oorwormen zijn een relatief kleine insectengroep en in wezen lijken ze allemaal op elkaar. Alleen de grootte en de kleuren van de oorwormen kunnen per soort enigszins verschillen. Oorwormen zien er in vergelijking met veel andere insecten eng uit door de twee uitstekende haken aan de achterkant van hun lichaam. Deze haken hebben ze dan ook om eventuele vijanden af te schrikken.

We weten niet hoe het bij jullie zit, maar bij ons werkt het! De haken zijn echter helemaal niet zo eng als ze lijken. Oorwormen kunnen er namelijk niet mee prikken, maar alleen mee knijpen. Wij mensen voelen het wel als ze dat doen, maar echt pijn doet het gelukkig niet.

Oorwormen zijn nuttig in de tuin, omdat ze kleine insecten zoals bladluizen en mijten eten. Ook eten ze de eitjes van andere insecten op. Om ervoor te zorgen dat de oorwormen insecten eten op plekken waar jij dat wil, kun je ze helpen door een oorwormpot te maken. Je kunt dit eenvoudig doen door wat stro bij elkaar te binden met een touw en dit vast te maken in een bloempot.

Dat kun je doen door het touw door het gat onderin de pot heen te steken. Deze bloempot zet je vervolgens in de tuin, op een een plek waarvan je weet dat er oorwormen leven. Oorwormen leven graag op vochtige plekken en daarom zullen ze in de bloempot kruipen. Vervolgens kun je de bloempot in een boom hangen, zodat de oorwormen de beestjes op deze boom lekker kunnen verorberen.

8. Loopkevers

Loopkevers

Ook loopkevers zijn nuttige insecten in de tuin. Waarschijnlijk herken je de loopkever wel als je deze ziet. Loopkevers zijn namelijk een vrij opvallende verschijning. Ze hebben een klein borststuk en een relatief groot en langwerpig achterlijf. Het borststuk en het achterlijf zijn duidelijk van elkaar gescheiden. Loopkevers zijn vaak zwart of bruin, maar ze kunnen ook wat kleurrijker zijn; soms zijn ze blauw of zelfs paars.

De insecten die we tot nu toe besproken hebben zijn vooral nuttig omdat ze kleine insecten zoals luizen en mijten eten. De loopkever pakt het wat groter aan. Deze beestjes eten namelijk slakken. Hun tafelmanieren laten echter nog wel wat te wensen over: ze braken eerst over de slak heen, zodat enzymen het voedsel wat vloeibaarder maken. Vervolgens peuzelen ze het op. Dat is nog eens wat anders dan met mes en vork eten!

9. Spinnen

Spin

Officieel horen spinnen natuurlijk niet in dit rijtje thuis. Het zijn namelijk helemaal geen insecten. Toch vonden wij dat de spin niet mag ontbreken, omdat voor veel mensen geldt dat ze de spin liever kwijt dan rijk zijn. Net zoals bij andere insecten dus. Geldt dat ook voor jou?

Spinnen zijn er in ontelbaar veel soorten. De ene heeft hele lange poten en een relatief klein lijfje terwijl de andere een groot lijfje heeft en juist kleine pootjes. Sommige spinnen hebben veel haren en andere spinnen hebben deze haren niet. In Nederland komen maar liefst 700 verschillende spinnensoorten voor!

Spinnen zijn echte jachtdieren die actief proberen om hun prooi te pakken te krijgen. Er kan per soort wel verschil in zitten hoe ze dit doen, maar de meest bekende methode is waarschijnlijk wel het spinnenweb. Nadat spinnen het web gemaakt hebben, wachten ze geduldig tot de eerste prooi het net in vliegt om hem vervolgens lekker op te eten. Sommige spinnen wachten de prooi op en laten hem in een hinderlaag lopen. Voornamelijk vliegjes en muggen vallen ten prooi aan spinnen.  Dankzij de spin heb jij deze zomer dus veel minder last van jeukende muggenbulten!

Nuttige insecten in de tuin aantrekken

Zoals is gebleken zijn er veel nuttige insecten die je absoluut in je tuin wil hebben. Je bent misschien geneigd ze te verdelgen, maar eigenlijk moet je ze juist aan proberen te trekken.
Hoe kun je dat het beste doen?

Het klinkt misschien heel eenvoudig, maar insecten komen op jouw tuin af als ze zich daar goed kunnen nestelen. Ze moeten zich dus echt thuis kunnen voelen in jouw tuin. Er zijn verschillende dingen die je kunt doen om de insecten aan te trekken.

Zorg voor huisvesting

Insectenhotel

Insecten willen net als mensen graag een plekje waar ze veilig kunnen leven. Je kunt hier in de tuin ruimte voor vrijmaken, door bijvoorbeeld platte stenen of blokken hout tussen de planten of in de randen van de bloembedden te leggen. Insecten kruipen hier graag onder, omdat dit meestal donkere, vochtige plekken zijn.

Als je het wat grootser wilt aanpakken of iets extra's wilt doen, kun je ook een insectenhotel  in je tuin plaatsen. Dit is een plek die bestaat uit natuurlijke materialen waar insecten graag in leven. De plekken worden vaak met verschillende materialen gebouwd, waardoor veel verschillende insectensoorten er een plekje kunnen vinden.

Voorzie in de behoeften van de insecten

Bij-eet-nectar

Niet alleen een goede leefomgeving is belangrijk om nuttige insecten voor de tuin aan te trekken, maar ook is het belangrijk dat insecten in hun behoeften kunnen voorzien. Veel insecten maken zich nuttig bij de bestuiving van bloemen. Je raad het nu vast al: als je wilt dat nuttige insecten in jouw tuin komen, moet je ervoor zorgen dat er voldoende bloemen zijn die in bloei staan en stuifmeel of nectar bevatten.

Voorbeelden van bloemen die insecten aantrekken en die er ook nog eens prachtig uitzien zijn bijvoorbeeld de vlinderstruik, de grote kattenstaart en de sering. Je tuin wordt er ontzettend mooi van en binnen no time vliegen al die nuttige insecten in de tuin rond. Twee vliegen in één klap dus!

Insecten zijn lang niet allemaal vervelende beestjes die ontzettend kriebelen. Ze hebben echt een functie in de natuur en horen gewoon in je tuin thuis. Het wordt dus hoog tijd om je tuin in te gaan en deze kleine vriendjes eens wat extra aandacht te geven. Ze verdienen het!

Wat doe jij om nuttige insecten in de tuin aan te trekken? En welke nuttige insecten heb je al in je tuin gezien?
Laat het weten in een reactie!