Planten Stekken & Stekjes Maken

Heb je een mooie plant in de tuin staan? En vind je die zo mooi, dat je er nog wel een van zou willen hebben? Dan kun je natuurlijk naar het tuincentrum scheuren om er snel nog eentje te halen. Maar leuker is eigenlijk nog om je plant zelf te stekken. Dan hoef je geen nieuwe plant te kopen, en het is superleuk om je eigen kleine plantje te zien groeien. Daarnaast is een stekje van je eigen plant in een mooie pot ook een ontzettend leuk cadeau, bijvoorbeeld voor een housewarming. Maar hoe gaat planten stekken precies in zijn werk, en wat moet je ervoor doen?

Planten stekken: alles wat je moet weten

Wij gaan je precies vertellen wat stekken inhoudt. Welke tuinplanten kun je stekken, en hoe pak je dat aan? Lees snel verder om erachter te komen!

Wat is stekken?

Stekken is een vorm van vegetatieve vermeerdering. Dat klinkt ingewikkeld, maar eigenlijk komt het erop neer dat je door middel van stekken een nieuwe plant kunt laten groeien uit een stukje van een ‘volwassen' plant. Een vorm van voortplanting dus, en ontzettend leuk om zelf te doen met je eigen planten. Het mooie van stekken is ook dat het eigenlijk heel erg makkelijk is, en dat iedereen het kan.

Een voordeel van stekken is dat je geen geld uit hoeft te geven aan volwassen planten. Zoals je misschien wel weet kunnen die namelijk best prijzig zijn. Daarnaast weet je met je nieuwe stekje precies hoe de plant het zal doen en, belangrijker nog, hoe deze eruit komt te zien. Het stekje heeft namelijk precies dezelfde eigenschappen als de plant waar je het vanaf hebt gehaald. Ben je bijvoorbeeld supertrots op die prachtige rozen in je tuin? Door de plant te stekken krijg je nog zo'n rozenstruik met dezelfde mooie bloemen. Handig toch?

Welke planten kan ik stekken?

Stekken kan met ontzettend veel verschillende planten. Kruiden als lavendel en rozemarijn lenen zich er bijvoorbeeld goed voor, maar ook geraniums, rozen en azalea's kun je prima stekken. Als je een goed stekje afknipt, zal het in de meeste gevallen wel lukken om er een nieuw plantje uit te laten groeien. Eigenlijk kun je het gewoon eens proberen, dan kom je er vanzelf achter of het lukt!

Wanneer kan ik het beste mijn planten stekken?

Planten stekken met jonge scheuten kan eigenlijk het hele jaar door, behalve in de winter. Als het buiten vriest, kunnen de wonden die je maakt bij het afknippen van je stekjes namelijk bevriezen. Daardoor kan je plant vorstschade oplopen en in het ergste geval afsterven. Het nemen van jonge stekjes kun je dus het beste in de lente, zomer of herfst doen, als de temperaturen nog warm zijn.
Voor heesters is dat anders. Omdat heesters vaak dikkere, houtachtige scheuten hebben, kun je deze ook prima in de winter stekken. Tussen december en maart is zelfs de beste periode om heesters te stekken. In het volgende stappenplan richten we ons even op het stekken planten die geen houtachtige stengels hebben. Als je wilt weten hoe je heesters het beste kunt stekken, hou dan Buitenlevengevoel de komende tijd in de gaten.

Planten stekken in 8 stappen

Volg het volgende stappenplan en binnen no time heb jij je favoriete tuinplant helemaal zelf gestekt! Deze basismethode voor het nemen van kop- en scheutstekken kun je altijd uitproberen. Wij zijn in ieder geval erg benieuwd wat eruit komt.

Stap 1. Stekjes van de plant halen

Om te beginnen moet je natuurlijk stukjes van de plant afhalen die je straks gaat stekken. Je kunt van een aantal verschillende delen van de plant een stekje nemen. Wij zullen je hieronder uitleg geven over het nemen van een kopstek of scheutstek. Voordat je aan het knippen of snijden zelf begint, is het belangrijk dat je met het juiste gereedschap werkt. Om de stekken af te knippen, heb je een goede, scherpe snoeischaar nodig. Alleen met een scherpe snoeischaar kun je de stek netjes afsnijden, zodat je zo min mogelijk schade veroorzaakt aan zowel de stek als de plant.

Zoals gezegd kun je verschillende delen van de plant stekken. Je kunt bijvoorbeeld het bovenste deel van een scheut verwijderen en dat gebruiken. Dit wordt een kopstek genoemd. Een andere gangbare manier is de scheutstek. Bij deze manier van stekken gebruik je niet het uiteinde van de scheut, maar een stukje uit het midden. Bij beide manieren is het belangrijk dat je delen van een jonge en gezonde scheut knipt. Delen van een oude scheut zullen vanzelfsprekend niet zo goed groeien.

Stap 2. Stekjes afsnijden en blaadjes verwijderen

Van één jonge scheut kun je meerdere stekjes maken; een kopstek en een aantal scheutstekken. Als je de hele scheut afknipt, kun je deze onderverdelen in stukjes van vijf tot tien centimeter.
Zowel voor de kopstek als voor de scheutstek geldt dat je deze vlak onder een blad of knop af moet snijden. Gebruik hiervoor een scherp mes, en snijd de stek recht door. Haal vervolgens de onderste bladeren eraf, maar zorg ervoor dat er nog minstens twee bladparen aan blijven zitten.

Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om alleen kopstekjes te nemen. Let er hierbij wel op dat je de ‘moederplant' niet te veel schade toebrengt. Veel open wonden maken een plant vatbaarder voor plantenziekten en rot, en het zou toch zonde zijn als je mooie moederplant er straks niet meer is!

Stap 3. De juiste grond kiezen

Als je een plant gaat stekken, is het belangrijk dat je het stekje in goede grond zet. Gewone potgrond of tuinaarde is voor een stekje niet het best. Potgrond houdt namelijk veel vocht vast. Voor volwassen planten is dat prima, maar stekjes hebben grond nodig die goed water doorlaat. Als de grond waarin ze staan te vochtig blijft, kan dit ervoor zorgen dat de jonge plantjes gaan rotten.
Daarom kun je bij het tuincentrum speciale stekgrond kopen. Die grond bestaat onder andere uit fijn zand en meststoffen, waarin de jonge stekjes optimaal kunnen gaan groeien.

Stap 4. Stekjes in de stekgrond plaatsen

Dan is het nu tijd om de stekjes daadwerkelijk te gaan planten. Waar je de stekjes in zet, is aan jou. Sommige mensen kiezen voor een grote bak, maar als je die niet hebt kun je in een kleine bloempot ook meerdere stekjes plaatsen. Eigenlijk is het planten van de stekjes vrij eenvoudig: het enige wat je hoeft te doen is de pot of bak te vullen met stekgrond en daar de stekjes in te zetten. Zorg dat ze niet te dicht op elkaar staan. Een minimale afstand van 5 centimeter is aan te raden.

Om het planten gemakkelijker te maken, kun je eventueel van tevoren gaatjes prikken in de aarde waar de stekjes moeten komen, bijvoorbeeld met een stokje. Ook kun je stekpoeder gebruiken. Stekpoeder bevat bepaalde plantenhormonen die de groei van de wortels kunnen stimuleren. Voordat je de stekjes plant, doop je eerst het uiteinde even in het poeder. Het gebruik van stekpoeder is overigens optioneel; zonder poeder zullen de stekjes in de meeste gevallen ook wel gaan wortelen. Na het planten van de stekjes druk je de aarde om de stelen heen goed aan, zodat de stekken stevig staan.

Stap 5. Water geven

Staan de stekjes stevig in de grond? Dan is het nu tijd om ze water te geven. De stekgrond waarin je stekken staan, moet goed vochtig zijn. Het is daarbij wel belangrijk dat je ze ook weer niet te veel water geeft; het is niet de bedoeling dat ze verdrinken. Als je de stekjes water hebt gegeven, zoek je een mooie plaats voor ze uit waar ze de komende weken rustig kunnen gaan groeien. Zet de bak of pot met de stekjes niet in de volle zon. Zeker in de zomer bestaat dan de kans dat de jonge plantjes verbranden door de hitte. Zonde, want dan moet je weer helemaal opnieuw beginnen.
Beter is om een mooi plekje in de schaduw voor ze te zoeken. In de lente en zomer mogen ze lekker buiten staan. Heb je je stekjes in de herfst genomen, dan is het misschien beter om ze binnen te zetten. Een constante, aangename temperatuur is belangrijk voor de groei van de stekjes, en in de late herfst kan het al snel afkoelen.

Daarnaast kan een fikse regenbui de stekjes al snel fataal worden. Daarom is het ook in de zomer slim om de stekjes altijd onder een afdak te plaatsen. Helemaal ideaal is een beschutte omgeving, zoals een kas. In deze periode is het belangrijk dat de stekjes steeds voldoende water krijgen. De stekgrond waarin ze staan, moet altijd vochtig zijn. Drie keer per week water geven is hierbij een goede vuistregel.

Stap 6. De stek controleren

Na ongeveer vier tot vijf weken is het tijd om te controleren hoe de stekjes het gedaan hebben. Dat kun je heel makkelijk zien. Het enige wat je namelijk hoeft te doen, is te kijken of er al een kleine wortelkluit is ontstaan. Ook het ontstaan van nieuwe blaadjes aan de stengel is een teken dat de stek wortels heeft gekregen. Til de plantjes voorzichtig op uit hun pot of bak. Hangt er een kluitje met aarde onderaan de stengel? Dan is het stekken gelukt! Met de stekjes die wortels hebben gekregen kun je door naar de zevende stap. Deze plantjes zijn nu sterk genoeg om omgepot te worden.
Let daarbij wel goed op de grootte van de wortelkluit. De wortels die je op de foto ziet, zijn eigenlijk nog net te kort. Om de stekken te kunnen verplanten, moet de kluit al iets groter zijn en iets meer aarde vasthouden. Stekken die nog geen wortels hebben gekregen, laat je gewoon nog een aantal weken staan voordat je weer een kijkje neemt.

Stap 7. De stekjes ompotten

De stekken waar al een mooie kluit aanzit, kun je nu ompotten. Door ze in een grotere pot te zetten, geef je de wortels (en de rest van de plant) goed de ruimte om zich goed te gaan ontwikkelen tot stevige, jonge planten. Bij het ompotten hoef je geen stekgrond meer te gebruiken. De gegroeide wortels doen het prima in gewone potgrond of tuinaarde.
Nu begint ook meteen een periode van veel wachten. Het duurt namelijk best een tijd voordat de planten eindelijk sterk genoeg zijn om in de tuin te zetten. Controleer na ongeveer drie maanden hoe de plant het in de pot gedaan heeft. Zit er een stevige kluit aan, die bijna de hele pot in beslag neemt? Dan is het tijd voor stap 8.

Stap 8. De stekken in de tuin planten

Als er een mooie wortelkluit aan je stekken is gekomen, is het alweer tijd voor de laatste stap van het proces. Nu is de plant namelijk sterk genoeg om in de volle grond in de tuin neergezet worden. Daarbij moet je natuurlijk wel rekening houden met de seizoenen, en met de soort plant die je gestekt hebt. Als je plant niet winterhard is, en de herfst loopt toevallig net op zijn eind, dan is het natuurlijk niet slim om de plant al in de tuin te zetten. Het zou zonde zijn als deze zijn eerste winter meteen niet overleeft.

Sommige planten kun je dus beter nog even in een grote pot binnen zetten. Tegen de tijd dat de temperaturen weer omhoog lopen, mogen ook deze planten naar buiten.

Met dit handige stappenplan wordt planten stekken je makkelijk gemaakt! Het moet nu geen probleem meer zijn om die plant die je zo mooi vindt te vermeerderen. Stekken kan trouwens ook prima met kamerplanten, dus ook als je geen tuin hebt kun je met dit stappenplan zelf aan de slag.

Heb jij ervaring met planten stekken? Zo ja, welke planten heb jij dan al eens vermeerderd?
Laat het weten in een reactie!