Zelf een moestuin beginnen is geen heel gekke gedachte, maar heb je er ooit aan gedacht je eigen paddenstoelen te kweken? Paddenstoelen zijn een lekker onderdeel van verschillende gerechten. Hoe makkelijk zou het zijn als je deze verser dan vers uit je eigen achtertuin kunt halen? In dit artikel zullen we ons richten op de oesterzwam. Zelf oesterzwammen kweken kan gemakkelijk en snel. Binnen een paar maanden sta jij misschien al wel je eerste oesterzwammen te oogsten!
Lees in dit artikel alles wat je moet weten over het zelf kweken van oesterzwammen!
Paddenstoelen kweken met een pakket
Een leuke manier om het kweken van paddenstoelen een keertje te proberen is met een pakket. De onderstaande hebben we gevonden. Deze zijn niet alleen leuk voor jezelf, maar ook erg leuk voor als je kinderen hebt. Je kunt de volgende paddenstoelen ermee kweken (verkrijgbaar in meerdere formaten):
Oesterzwammen | Witte Champions | Shitake |
Koningsoesterzwam | Bruine Champions | Cadeaupakket |
Om te beginnen: wat is een oesterzwam?
De oesterzwam is een paddenstoel die zijn naam te danken heeft aan de oestervormige hoed die hij heeft. Deze hoed kan 6-20 centimeter groot worden. Verder heeft hij een kort steeltje en duidelijk zichtbare sporen. De smaak van een oesterzwam is wat voller dan die van een champignon, maar ook de oesterzwam heeft een zachte, romige en nootachtige smaak.
Doordat de oesterzwam niet slinkt tijdens de bereiding is het een geliefde paddenstoel onder vegetariërs. Hij behoudt zijn grootte, is zacht en vlezig en is een goede vleesvervanger. Om die reden wordt de oesterzwam ook wel de vegetarische biefstuk genoemd.
Bij kip, kalf of vis smaakt de oesterzwam heerlijk. Het lekkerst is het om de oesterzwam kort aan te bakken. Doe dit niet te lang, want dan gaat de stevigheid verloren en dat is zonde bij deze fijne paddenstoel.
Verschillende soorten oesterzwammen kweken
Er zijn verschillende soorten oesterzwammen. Zo heb je de welbekende grijze oesterzwam, maar wist je dat er ook roze en gele oesterzwammen bestaan? De grijze oesterzwam komt in Nederland veel voor in de bossen. In subtropische klimaten zoals in Thailand, Cambodja en Mexico kom je de roze oesterzwam tegen. Door middel van strosubstraat wordt de roze oesterzwam het hele jaar door in Nederland gekweekt. Tot slot vind je de gele oesterzwam vooral in China en Japan. Ook deze kan in Nederland geteeld worden, mits je hem de juiste zorg geeft. Voor het thuis kweken van oesterzwammen gaan we alleen in op de kweek van de grijze oesterzwam, omdat deze het makkelijkst zelf te kweken is.
Zelf oesterzwammen kweken
Voordat je thuis oesterzwammen gaat kweken is het goed te weten hoe deze paddenstoel in de Nederlandse bossen leeft. In het wild leeft de zwam op dode plekken of wondplekken van loofhoutsoorten. Een stiekeme favoriet is toch wel de beukenboom. Deze paddenstoel groeit altijd in groepen bij elkaar. Je kunt de grijze oesterzwam in de bossen plukken. Dit wordt wel afgeraden wanneer je niet goed weet wat een oesterzwam is. Je wilt natuurlijk geen giftig exemplaar mee naar huis nemen! Het is daarom altijd goed om de oesterzwammen in de winkel of bij de groenteboer te kopen, of om ze natuurlijk gewoon lekker zelf te kweken. Dan weet je zeker dat je ze lekker door je salade of pasta kunt gebruiken. Oesterzwammen kun je op twee manieren kweken: op hout of op stro. Beide manieren kun je thuis uitproberen. Lees snel verder voor stappenplannen voor beide methodes!
Oesterzwammen kweken op hout
Het kweken op hout is natuurlijk erg leuk, omdat dit het dichtst in de buurt komt van hoe het in de natuur gaat. Hieronder vind je het volledige stappenplan voor het kweken van oesterzwammen op hout.
Stap 1: Deuvelbroed kopen
Om te beginnen is het natuurlijk handig om de schimmel (het Mycelium) van de oesterzwam in huis te hebben, zodat je deze kunt enten. Paddenstoelen hebben geen zaadjes die je simpel in de grond stopt en wat water geeft. Nee, de paddenstoelen moeten het van hun schimmel hebben. Deze schimmels kun je onder andere in de vorm van deuvelbroed kopen. Deuvelbroed bestaat uit gewone houten deuvels die geënt zijn met de benodigde schimmelsoort. De schimmel op deze deuvels gebruik je bij het enten van de oesterzwam. In feite is de paddenstoel niets anders dan het vruchtlichaam van een schimmel. De schimmel is zodoende te vergelijken met een wortelstelsel. Wanneer je dus deuvelbroed koopt is het wortelstelsel al aangelegd. Dit hoeft zich niet nog helemaal te vormen en op deze manier sla je dus een stap in het groeiproces over. Deuvelbroed kun je bij verschillende tuincentra kopen.
Stap 2: Boomstam kiezen
Je hebt het broed in huis, dus is het tijd de boomstam te kiezen waarop je het broed zal aanbrengen. Niet zomaar iedere stronk is geschikt voor het kweken van oesterzwammen. Net als andere paddenstoelen heeft ook deze soort een voorkeur voor bepaalde bomen. Kies daarom het liefst voor afgebroken hout van loofbomen. De beuk, populier en wilg zijn goede houtsoorten om voor te kiezen. Probeer echt een goed stuk hout te vinden, geen klein stukje, en het liefst een echte stronk.
Stap 3: Enten doe je zo
(Foto)
Van enten spreek je wanneer je een plant op de stam van een andere plant laat groeien. Dit is wat er ook met de paddenstoelen gebeurt. Deze maken gebruik van de stammen en stronken als voedingsbodem. De deuvels van het deuvelbroed zijn gemiddeld 10 millimeter in doorsnede. Om te gaan enten is het nodig deze deuvels in de stronk te plaatsen. Hiervoor boor je verschillende gaten die 20-30 millimeter diep zijn en 10 millimeter in doorsnede. Hoeveel deuvels je nodig hebt hangt af van de diameter van de stam. De schimmels moeten hier doorheen kunnen groeien. Een goede maat voor een stam is een stam met een diameter van 12-16 centimeter en een lengte van 35-50 centimeter. Voor deze formaten heb je 15 deuvels nodig. Wanneer je de gaten verspreid over de stam hebt geboord stop je hier de deuvels in. Je moet ervoor zorgen dat ze niet uitsteken, dus sla ze er goed in. Het afdekken van de gaten is niet nodig. Alleen wanneer je een stam net hebt geënt en het gaat binnen twee weken na enting vriezen, is het verstandig de stam binnen te halen.
Stap 4: Waar laat je de stam?
Niet alleen het hout en de plaatsing van het deuvelbroed is belangrijk. Ook de plaats waar je de stam neerlegt om de oesterzwammen te kweken is van belang. Het beste is om de stam rechtop neer te zetten en vervolgens een aantal centimeter in de grond te graven. Hierdoor blijft de stam stevig staan. Qua locatie van de stam moet je bedenken dat paddenstoelen van vocht houden. Het zijn schimmels en ze houden niet van droogte en directe zon. Het beste is dus om een plek te zoeken waar de stam beschermd is en in de schaduw staat. Zet de stam niet onder een boom. Dit is misschien wel schaduwrijk, maar je moet het element vocht niet vergeten. Onder een boom kan de stam te weinig regenwater opvangen om de oesterzwammen te laten groeien.
Mocht je de stam niet buiten kunnen zetten, zet hem dan in een ruimte waar genoeg luchtstroming is. Dit omdat de sporen van de oesterzwam voor irritatie kunnen zorgen wanneer je er te lang mee in een afgesloten ruimte bent. Daarnaast is de frisse lucht ook voor de oesterzwammen een graag geziene gast.
Stap 5: Wachten
Wanneer alles zijn juiste plek heeft gevonden zit er niets anders op dan te wachten tot je kunt oogsten. Houd tijdens dat wachten goed in de gaten of de stam vochtig genoeg is. Zeker wanneer je in de zomermaanden zit kan het voorkomen dat je de stam even moet besproeien. De oesterzwammen hebben in ieder geval een zomer nodig om te ontstaan. Wanneer je ze in het najaar of de winter ent, zul je nog een jaar moeten wachten. Ent je ze echter in het voorjaar, dan heb je datzelfde jaar in de herfst al profijt van de enting. Om oesterzwammen te laten groeien moet de schimmel zich eerst een weg door de stam heen zien te banen. Hier doet de schimmel ongeveer zes maanden over. Wanneer de stam witte vlekken begint te krijgen, kun je ervan uitgaan dat over een niet al te lange tijd oesterzwammen tevoorschijn zullen komen.
Stap 6: Oogsten
De oesterzwammen zie je het eerst wanneer het kleine witte knobbeltjes zijn op de stam. Vervolgens zullen ze groeien en een bruine of grijze hoed vormen. De randen van de hoed zijn in het begin naar beneden gevouwen. Je kunt de zwam oogsten wanneer de randen van de hoed horizontaal staan. Later zullen de randen naar boven omklappen. Wanneer dit is gebeurd is de paddenstoel eigenlijk al te taai om lekker te kunnen eten. Oogsten doe je door de oesterzwam met een scherp mes van de stam af te snijden. Haal alles weg, ook het laatste restje van de steel. Wanneer je deze laat zitten kan dit namelijk voor schimmel zorgen (de verkeerde soort schimmel).
Oesterzwammen kweken op stro
Je hebt nu gezien hoe gemakkelijk je de oesterzwammen op hout kunt kweken. Je moet alleen zorgen voor deuvelbroed (wat je gemakkelijk in de winkel kunt kopen) en voor een goede stronk of stam. Ook moet je ervoor zorgen dat de stam vochtig blijft. Om je nog een andere optie te geven leggen we nu uit hoe je gemakkelijk zelf oesterzwammen kunt kweken op stro.
Stap 1: Strobroed kopen
Terwijl deuvelbroed geschikt is voor het kweken van oesterzwammen op hout, heb je voor het kweken op stro strobroed nodig. Strobroed kan broed zijn dat al stro bevat, of bijvoorbeeld roggebroed. Dat laatste is ook gemakkelijk te mengen met stro (hierover later meer). Terwijl de schimmel bij deuvelbroed in de deuvels zit, is dat hier het geval met het stro of de rogge. Ook bij strobroed (ook wel ‘normaal' broed) sla je een stap over in het proces van planten. De sporen voor de oesterzwammen zijn al aanwezig. Het geven van goede zorg is het enige wat de sporen nog nodig hebben. Hoe je dat doet? Lees snel verder bij stap 2!
Stap 2: Hoeveelheid stro
De hoeveelheid stro die je nodig hebt hangt af van de hoeveelheid strobroed die je wilt laten groeien. Er zijn om te beginnen twee soorten stro: ongehakseld en gehakseld stro. Ongehakseld stro is normaal stro en gehakseld stro is stro dat wat fijner gehakt is. Wanneer je stro wilt kopen kun je dit prima bij de dierenspeciaalzaak doen. Het stro wat je daar kunt kopen voor huisdieren is stro dat je goed kunt gebruiken voor het kweken van jouw oesterzwammen. Een bijkomend voordeel bij het halen van stro bij de dierenspeciaalzaak, is dat je hier vaak wat kleinere verpakkingen kunt krijgen. Wanneer je stro koopt bij bijvoorbeeld een bouwmarkt kom je al snel met grootverpakkingen van minstens 5 kilo thuis. Één liter strobroed heeft ongeveer 10 kilo droog stro nodig. Voor roggebroed geldt één liter broed op 2,5 kilo droog stro.
Stap 3: Voorbereiden van het stro
Strobroed kun je niet zomaar toevoegen aan droog stro en vervolgens wachten tot er iets gebeurt. Stro heeft een goede voorbereiding nodig alvorens je het broed gaat enten. Het is belangrijk dat het stro goed vochtig is. Met goed vochtig bedoelen we dat het gewicht van het stro ongeveer twee keer zo zwaar is door het vocht. Om het stro vochtig te maken kun je deze het beste onderdompelen in warm water. Dit water mag goed warm zijn; zo ongeveer rond de 70 graden is perfect. Om het stro gemakkelijk vochtig genoeg te krijgen, kun je dit in een bak leggen. Hier doe je vervolgens het warme water bij en laat je het stro in de bak zo'n vier uur weken. Daarna is het tijd om uit te lekken. Het stro is nu klaar voor het enten.
Stap 4: Enten van het strobroed
De manier waarop je het strobroed kunt enten verschilt per strosoort.
Enten op ongehakseld stro (een strobaal)
Wanneer je een hele strobaal hebt gekocht (van 20 kilo) dan heb je als het goed is ook twee zakken strobroed gekocht. Om de strobaal te enten maak je met een stok om de 15 centimeter gaten aan de bovenkant van de baal, als deze plat op de grond ligt. Dit gaat het makkelijkst wanneer je dit langs de touwen doet waarmee de strobaal bij elkaar gehouden wordt. Doe dit ook aan de onderkant van de baal. Wanner alle gaten zijn gemaakt is het tijd om het broed erover te verdelen. Wanneer je het broed over de verschillende gaten aan de boven- en onderkant van de baal hebt verdeeld is het tijd om de strobaal in te pakken. Dit kun je het beste doen met doorzichtig plastic. Zorg er wel voor dat het echt strak om de baal heen zit. De onderkant hoef je niet in te pakken.
Is de strobaal netjes ingepakt? Prik dan om de 40 centimeter een gat in het plastic. Dit zal de schimmel in het strobroed helpen met ademen.
Enten op gehakseld stro
Wanneer je gebruik maakt van gehakseld stro (of gewoon stro dat niet in een vaste strobaal zit) zul je anders te werk moeten gaan. Nadat het stro vochtig genoeg is verdeel je het broed door het stro heen. Meng het geheel goed. Wanneer het strobroed en het stro goed zijn gemengd is het tijd om ook deze in te pakken in plastic. Ook hier is doorzichtig plastic fijner, aangezien je dan goed in te gaten kunt houden wat er gebeurt, maar je kunt ook altijd gebruik maken van vuilniszakken. Druk het plastic goed aan en zorg dat er weinig lucht meer in zit. Vervolgens prik je ook hier een aantal gaten in het plastic.
Stap 5: Wachten
Het stro is nu helemaal klaar en het wachten kan beginnen. Wanneer je oesterzwammen op stro kweekt kun je deze ook binnen zetten. Je kunt het precies zo aanpakken als je zelf wilt. Mocht je het stro toch buiten laten, zorg er dan voor dat het niet in de volle zon ligt. Wanneer het stro wat droog aanvoelt kun je het extra bevochtigen. Zodra het stro volledig wit is, betekent dit dat het strobroed goed doorgroeid is. Op dit moment kun je het plastic volledig verwijderen of extra gaten in het plastic maken. Zo geef je de paddenstoelen goed de kans en de ruimte om te groeien.
Stap 6: Oogsten
Dan is het tijd om te oogsten! Je kunt net als bij het kweken op hout de paddenstoelen het best met een scherp mesje oogsten. Doe dit zo dicht mogelijk bij het stro zodat er geen restjes achterblijven die kunnen gaan rotten.
Je hebt nu alles kennis om zelf je oesterzwammen te kweken! Over een niet al te lange tijd zul je heerlijke oesterzwammen kunnen oogsten voor op brood, door de pasta of als vleesvervanger.
Heb jij nog tips voor het kweken van je eigen oesterzwammen?
Van welke eetbare paddenstoelen zou je nog zo'n handig kweekplan willen zien?
Laat het ons weten in een reactie hieronder!
Geweldige produkt. Ik ben zodanig onder de indruk dat ik grootschalig ga kweken.
Wie kan mij helpen met het leveren van grootschalige strobroed, lifst vetschillinde rassen.
Alvast vriendelijk bedankt,
Kaan
Hoe bevochtig ik het stro als t al in plastic is verpakt?
Geweldig artikel overigens
Je kunt proberen om gaten in het plastic te maken, zodat het water in contact kan komen met het stro. Lukt dit niet, dan raden we je aan om het plastic te verwijderen en het stro na het bevochtigen weer in te pakken. Succes!
Op het moment ben ik voor het eerst oesterzwammen op koffiedik aan het kweken.
wil deuvelbroed kopen om oesterzwammen te kweken op hout maar kan dit niet vinden in tuincentra in Belgie. Kan ik dit kopen via webchop?
Ik heb een reeks stammen gekregen die uit het bos komen om te gebruiken. Echter er groeit honingzwam doorheen. is dit een probleem voor de teelt van oesterzwammen?
hallo ik ben johan en op zoek naar info over het kweken van verschillende soorten zwammen die eetbaar zijn .
maar ook professionele adressen van kwekers en toeleveranciers van materialen en broed en deuvels etc .
gaarne uw antwoord per email aan mij richten johdijkerman@gmail.com
bijvoorbaat dank groets van johan
Hallo, ik heb ook een vraag, kun je wanneer je kweekt op hout na het oogsten het hout nogmaals gebruiken voor een volgende oogst? Dien je dan na het oogsten wat te doen of groeit er dan gewoon weer een nieuwe zwam op?
Hallo ik zie wat gele plekken verschijnen op het mycelium moet ik me hier zorgen over maken? Ik vermoed dat dat kan betekenen dat het op die plekken te vochtig is?
Ik vraag me af of ik ook oesterzwam kan kweken op kokospotgrond. Deze blijft namelijk vochtig en toch los.eventueel kan je dit mengen met koffieprut
Kan er iemand mij vertellen of je eekhoorntjesbrood kan kweken, zo ja hoe en waar kan ik alles voor de kweek vinden.
mijn oesterzwammen zijn soms beschadigd, met kleine gaatjes of stukjes aangevreet.
wat zou het zijn ?
Een heel interessant artikel waarvoor dank!
Alleen jammer dat er geen antwoord gegeven wordt op de vele vragen want ook die zou ik graag kennen!