Wil je ook in de wintermaanden genieten van jouw moestuin? Of passen de niet-winterharde planten bijna niet meer in het huis? Wil je misschien eerder al prachtige planten in de tuin, maar kunnen de kiemplanten niet tegen de vorst? Dan is een koude bak iets voor jou! In dit artikel leggen we je uit wat een koude bak is, wat de voordelen zijn en waar je zo'n bak allemaal voor kunt gebruiken. Natuurlijk laten we het daar niet bij! We laten je ook zien hoe je zo'n koude bak zelf kunt maken en geven tips voor het gebruik ervan.

Geloof ons: eenmaal een koude bak, altijd een koude bak.

Waarom een koude bak maken?

Een koude bak wordt ook wel een winterbak genoemd. Deze bakken zijn ervoor om planten, voornamelijk moestuintjes, ook in de winter te kunnen laten groeien. De bakken beschermen de plantjes tegen de kou van de winter. Het is met een koude bak dus niet meer nodig om na de zomer te stoppen met het tuinieren en onderhouden van je fijne moestuin. Je moet alleen wel rekening houden met de soort planten en moestuinplanten die je in de koude bakken zet.

De bakken beschermen de planten wel, maar de temperatuur ligt altijd nog lager dan die in de zomer. Gelukkig zijn er genoeg groenten die je in het najaar nog prima in jouw koude bak kunt planten.

Waar gebruik je een koude bak voor?

Vriezen

Een koude bak hoef je niet alleen voor groentes die in het najaar groeien te gebruiken. Er zijn verschillende manieren waarop een koude bak een goede toevoeging kan zijn om in de tuin te hebben.

Overwinteren van niet-winterharde planten

Zo zijn er planten die niet winterhard zijn. Deze planten haal je in de meeste gevallen naar binnen als de winter begint. Nu kan het echter zijn dat het binnen in huis of in de garage iets voller komt te staan met planten dan wenselijk is. Kleine planten (grote planten passen helaas niet in een koude bak) kun je prima in een koude bak laten overwinteren. Ook planten die je hebt gesnoeid en die daardoor wat minder volume hebben, kun je prima in de koude bak neerzetten tijdens de wintermaanden.

Vroege jongelingen

Je kunt kiemplanten al vroeg in de koude bak zetten, en zo kun je eerder beginnen met het laten groeien van deze planten dan wanneer je moet wachten tot het voorjaar. Dit heeft als voordeel dat je langer van de planten kunt genieten als ze uiteindelijk gaan groeien.

Klimatiseren

Planten die je een tijd binnen hebt gehad, maar die nu toch weer de tuin in moeten, kunnen van een koude bak profiteren. Wanneer je ze in de koude bak zet kun je de planten langzaam aan de temperatuur van buiten laten wennen door af en toe het deksel open te laten staan.

Uitstellen van de winter

Wanneer de winter vroeg valt en je planten eigenlijk nog niet klaar zijn voor de eerste vorst, kun je het invallen van de winter uitstellen door de planten in een koude bak te plaatsen.

Zelf een koude bak maken

Koude bak

Koude bakken kun je bij verscheidene tuincentra kopen en gemakkelijk in de tuin zetten. Leuker is het natuurlijk om de koude bak zelf te maken. Heel ingewikkeld hoeft het niet eens te zijn. Er zijn maar een aantal zaken waar je rekening mee dient te houden.

Waar plaats je een koude bak?

De koude bak heeft geen speciaal systeem dat de planten in de bak gedurende de winter van warmte voorziet. De enige warmte die gebruikt kan worden is de warmte van de zon. Hierdoor is het qua locatie aan te raden de bak zo neer te zetten dat hij richting het zuiden staat en optimaal van de warmte van de zon gebruik kan maken.

Achterkant of voorkant?

Om optimaal gebruik te kunnen maken van het zonlicht is het het beste om de achterkant van de bak hoger te maken dan de voorkant. Hierdoor komt de glazen deksel schuin te staan en kan de bak zo veel mogelijk zonlicht en warmte opvangen. Daarnaast helpt het schuine oppervlak met het afvoeren van regenwater.

Een kuil

Een koude bak is open aan de onderkant en maakt zodoende gebruik van de aarde van de tuin. Aan te raden is wel om de aarde van tevoren voldoende te bewerken en onregelmatigheden als stenen te verwijderen. De bak staat in een kuil; hierdoor wordt de aarde waar de planten in komen te staan door de grond rondom de bak geïsoleerd.

Materiaal

Koude bakken kunnen van hout of van beton of steen gemaakt worden. Voor je eigen koude bak is het gemakkelijker om hout te gebruiken. Je hoeft hier alleen een vierkante bak van te maken die aan de voorkant wat lager is dan van achter. Daarnaast is het altijd handig hout te kiezen dat bewerkt is, en daardoor bestand is tegen de elementen. Om de bak af te dekken heb je een deksel van glas nodig. Een goede oplossing hiervoor is het gebruik van oude ramen.

Open en dicht

Het is tot slot belangrijk dat een koude bak open kan. Dit is omdat het met veel zonneschijn af en toe ook te warm kan worden in de bak. Het is dus nodig om de bak af en toe te kunnen luchten en wanneer hij te warm wordt even te helpen afkoelen. Pas bij dit afkoelen wel op, want te veel afkoelen kan er weer voor zorgen dat de kwetsbare plantjes geraakt worden door de kou. Deuren of eventueel oude ramen hoeven niet per se vast op de bak te liggen. Ze mogen er ook los opgelegd worden. Zolang het maar mogelijk en veilig is om de bak te kunnen openen.

Voorbeelden koude bak maken

Het kan tot nu toe nog wat vaag zijn hoe een koude bak dan precies gemaakt kan worden. Daarom hier wat voorbeelden waarbij je online kunt zien hoe de desbetreffende bak is gemaakt.

Simpel hout

Koude bak DIY 1

Aan de hand van vijf eenvoudige stappen nemen de makers van deze koude bak je mee naar jouw eerste eigen koude bak. Handig is dat je een PDF kunt downloaden waar alle informatie voor je op staat.

Een deksel van golfplaat

Koude bak DIY 2

Voor deze koude bak is geen glas gebruikt, maar doorzichtige golfplaten die als deksel dienen. Voordeel hierbij is dat het over het algemeen gemakkelijker te verkrijgen is en de kosten voor de bak wat drukt. De volledige instructies lees je hier.

Extra isolatie

Koude bak DIY 3

Deze koude bak lijkt veel op de eerdere koude bakken, maar bij deze instructie zit een verschil: extra isolatie. Let er wel op dat je niet te veel isolatie plaatst. Planten hebben het in de winter graag warm, maar te warm is ook niet prettig. De volledige instructies voor het maken van deze koude bak vind je hier.

Een koude bak in het stro

Koude bak DIY 4

Deze koude bak is ideaal voor mensen die op een boerderij wonen. Met wat strobalen voor de isolatie en wat houten planken heb je binnen no time deze koude bak gemaakt. Het afdekken gebeurt hier met een rol plastic, maar kan ook gedaan worden door oude ramen schuin om de hooibalen te leggen. De instructies vind je hier.

Een koude bak met luchtgat

Koude bak DIY 5

Deze koude bak is stevig en simpel. Je kunt kiezen tussen glas of plastic als deksel. Het extraatje in dit bouwplan is het extra luchtgat, dat is toegevoegd om de temperatuur in de koude bak beter te kunnen regelen zonder de planteen via het luchtgat te beschadigen. Het bouwplan van deze koude bak vind je hier.

Hoe gebruik je een koude bak?

Nu je weet waar je op moet letten tijdens het maken van een koude bak en wat voorbeelden hebt gezien van hoe het kan, is het tijd het over het gebruik van de koude bak te hebben.
Veel mensen vergissen zich door te denken dat een koude bak een volledige kas is en zetten te snel te kwetsbare planten in de bak. Je zult, ook al worden je planten warmer gehouden, altijd rekening moeten houden met de seizoenen. Je zult de koude bak af en toe wel moeten luchten. Dit geldt ook voor de winterperiode. Let er bij het luchten op dat de buitentemperatuur niet te laag is en dat je niet te lang lucht wanneer de temperatuur wel wat aan de lage kant is.

Planten in de herfst

In de herfst is het tijd om de wat grotere groenten te gaan planten. Denk hierbij aan wortelen, radijsjes en prei.

Planten in de winter

In de winter kun je vooral bladgroenten goed planten. Denk hierbij aan rucola, spinazie of sla.

Planten in de lente

In de lente kun je nog wat bladgroenten planten en je kunt beginnen met het planten van de groenten en fruit voor de zomer.

Planten in de zomer

Je kunt de moestuinplanten die graag in de zomer groeien ook in de koude bak zetten. Het enige verschil is dat de deksel in deze periode wel van de bak af moet, omdat het anders te heet wordt in de bak. Dat komt jouw moestuin niet ten goede.

Daarnaast is het houden van een moestuin in een koude bak hetzelfde als wanneer je in de tuin je moestuin hebt. Het enige verschil is dat je de wintermaanden uitstelt. Je planten hou je in de winter warm, in de zomer moet je opletten dat je planten het niet te warm krijgen.

Heb jij een koude bak in de tuin staan en wil je je ervaringen delen?
Deel je tips en tricks in de reacties hieronder!